Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που σχετίζονται με την ανάπτυξη κατάθλιψης

Επίδραση του περιβάλλοντος:
• Ψυχοπιεστικά γεγονότα στην ενήλικη ζωή (ανεργία, διαζύγιο, πένθος, κακή οικονομική κατάσταση) μπορεί να προηγούνται της εμφάνισης καταθλιπτικού ή μανιακού επεισοδίου. Όσο προχωρά η νόσος, τα επεισόδια πυροδοτούνται με όλο και ηπιότερα ψυχοπιεστικά γεγονότα (φαινόμενο Kindling)
• Ψυχοπιεστικά γεγονότα στην παιδική ηλικία (απώλεια γονέα πριν τα 12, κακοποίηση), αυξάνουν την πιθανότητα κατάθλιψης, όχι όμως και μανίας, στην ενήλικη ζωή.
• Ουσίες, φάρμακα και ασθένειες που εμφανίζουν στην κλινική τους εικόνα καταθλιπτικά ή μανιακά συμπτώματα.

Ψυχολογικοί παράγοντες:
1. Ψυχαναλυτική θεωρία:
• Κατάθλιψη: αποτυχία διαχείρισης υπαρκτής ή φανταστικής απώλειας, λόγω μη επιτευχθείσας αυτονομίας, η οποία προϋποθέτει μεταξύ άλλων την ικανότητα δηλαδή να κουβαλάει συμβολικά μέσα του αντικείμενα που απομακρύνονται ή χάνονται (ενδοβολή). Στη χειρότερη των περιπτώσεων το άτομο πιστεύει πως δεν έχει νόημα η ύπαρξή του εφόσον έχασε το αντικείμενο με το οποίο είχε ταυτιστεί. Στην καλύτερη των περιπτώσεων το ενδοβάλλει μεν, αλλά δεν ξέρει τι να κάνει με τα αισθήματα θυμού απέναντι στο αντικείμενο, τα οποία είναι φυσιολογικά. Αν τα στρέψει ενάντια στον εαυτό του, επειδή για παράδειγμα δεν του επιτρέπει η συνείδησή του να τα εκτονώσει, τότε παθαίνει κατάθλιψη.
• Μανία: Η μανία ίσως είναι μια άμυνα ενάντια στην κατάθλιψη.
2. Γνωσιακή θεωρία: αρνητικές γνωσίες για τον εαυτό, το περιβάλλον και το μέλλον, και η τάση να εστιάζει επιλεκτικά σε συμβάντα που να επαληθεύουν τις γνωσίες αυτές αγνοώντας ως «τυχαία» ευχάριστα γεγονότα, οδηγούν στην κατάθλιψη
3. Συμπεριφορική θεωρία: μαθημένη αβοηθητότητα, από πειράματα σε πήθικους.
4. Διαπροσωπική θεωρία: Διαπροσωπικά προβλήματα πυροδοτούν καταθλιπτικές αντιδράσεις.
5. Συστημική θεωρία: Το καταθλιπτικό άτομο με το να «θυσιάζεται», κερδίζει τη φροντίδα των άλλων και την ακύρωση επικείμενης επίφοβης αλλαγής.