Τί είναι παρανοειδής σχιζοφρένεια;

Θεωρείται η πλέον τυπική, συχνή και γνήσια μορφή σχιζοφρένειας. 

Στην κλινική εικόνα κυριαρχούν οι διαταραχές του περιεχομένου της σκέψης, υπό την μορφή παραληρητικών ιδεών, διαταραχές της κατοχής της σκέψης, και διαταραχές της αντίληψης, με συνηθέστερες τις ακουστικές ψευδαισθήσεις. Συνήθως, διαταραχές του συναισθήματος, της βούλησης και του λόγου, όπως και κατατονικά συμπτώματα είτε απουσιάζουν, είτε είναι περιορισμένα. Εισβάλει σταδιακά και σε μεγαλύτερη ηλικία σε σχέση με τις άλλες μορφές σχιζοφρένειας, συνήθως στο τέλος της 3ης και 4ης δεκαετίας της ζωής. Το γεγονός αυτό, βοηθά στην πορεία της νόσου, καθώς ο ασθενής έχει ήδη αναπτύξει κοινωνική και συχνά επαγγελματική ζωή. Όσο πιο μεγάλη  είναι η ηλικία της έναρξης, τόσο πιο καλή είναι η πρόγνωση της νόσου. 

Οι παραληρητικές ιδέες είναι τις πιο πολλές φορές διωκτικού περιεχομένου, που μπορεί να παίρνει τη μορφή παραληρήματος δηλητηρίασης, κατασκόπευσης ή σεξουαλικής υφής (οι άλλοι θεωρούν το άτομο ομοφυλόφιλο και το σχολιάζουν ή το επιβουλεύονται). Επίσης είναι συχνά το ζηλοτυπικό, ερωτομανιακό παραλήρημα, το παραλήρημα μεγαλείου και το θρησκευτικό παραλήρημα. 

Οι ψευδαισθήσεις είναι κατά κανόνα ακουστικές, συνήθως υβριστικές, μερικές φορές προτρεπτικές ή καθοδηγητικές. 

Οι διαταραχές στη δομή και οργάνωση της σκέψης υπεισέρχονται όψιμα στην κλινική εικόνα, με βαθμιαία ασαφοποίηση των νοηματικών ορίων. Τα αρνητικά συμπτώματα υπάρχουν συχνά, αλλά δεν κυριαρχούν στην κλινική εικόνα. Στα αρχικά στάδια, το συναίσθημα δονείται φυσιολογικά, αλλά στα όψιμα στάδια χάνει την πρόσφορη απαντητικότητά του στα εξωτερικά ερεθίσματα και βαθμιαίως δεν συντονίζεται ούτε με τα παραληρηματικά, ούτε με τα ψευδαισθησιακά βιώματα του ασθενή. Προοδευτικά, ο ασθενής γίνεται αδιάφορος και απαθής. Η συμπεριφορά συνήθως συντονίζεται με τις παραληρητικές ιδέες. 

Γενικά η παρανοειδής μορφή, δεν παρουσιάζει την αποδιοργάνωση της προσωπικότητας που χαρακτηρίζει άλλες μορφές σχιζοφρένειας. Εισβάλει βραδέως ή εγκαθίσταται ραγδαία. Η πορεία της μπορεί να είναι επεισοδιακή, με μερική ή πλήρη αποδρομή, ή χρόνια, χωρίς ευρείες διακυμάνσεις.