STRESS

Ψυχοπιεστικό εξωτερικό γεγονός ή παράγοντας (φυσική καταστροφή, αυτοκινητιστικό ατύχημα, βιασμός) που μπορεί να αποτελέσει εκλυτικό παράγοντα ανάπτυξης ψυχικής δτχ. Μπορεί να είναι οξύ κ χρόνιο.

Τι ονομάζουμε μηχανισμούς άμυνας

Ως «μηχανισμοί άμυνας» αναφέρονται οι τρόποι τους οποίους το άτομο αναπτύσσει και χρησιμοποιεί προκειμένου να ανταπεξέλθει στα εξωτερικά και εσωτερικά ερεθίσματα που του προκαλούν ψυχική δυσφορία (stress).

Πώς αντιδρά ο άνθρωπος στο stress

α) αναζητεί εξωτερική βοήθεια, β) καταβάλλει συνειδητή γνωστική προσπάθεια και γ) κινητοποιεί ασυνείδητους προσαρμοστικούς μηχανισμούς, που αναφέρονται ψυχαναλυτικά ως «μηχανισμοί άμυνας του εγώ».

Ποιες είναι οι βασικές ιδιότητες των μηχανισμών άμυνας του Freud?

Αποτελούν ουσιαστικούς μηχανισμούς διαχείρισης των ενορμήσεων και των συναισθημάτων.
Είναι ασυνείδητοι
Είναι διακριτοί ο ένας από τον άλλο
Είναι αναστρέψιμοι
Μπορούν να είναι άλλοτε προσαρμοστικοί και άλλοτε παθολογικοί. 

Σε ένα ξαφνικό stress, ποιους μηχανισμούς άμυνας χρησιμοποιεί το άτομο?

Την άρνηση και την απώθηση.

Ποιοί είναι οι μηχανισμοί άμυνας;

Ψυχωτικοί μηχανισμοί άμυνας: 
Άρνηση και παραμόρφωση της πραγματικότητας: απόρριψη των αισθήσεων και της πραγματικότητας με υποκατάστασή τους από φαντασιωσικό υλικό.
Ανώριμοι μηχανισμοί άμυνας: 
Εκδραμάτιση: Ασυνείδητες επιθυμίες ή ενορμήσεις εκφράζονται μέσα από τις πράξεις, προκειμένου να μη συνειδητοποιηθούν τα συναισθήματα που τις συνοδεύουν.
Προβολή: Απόρριψη συναισθημάτων και μεταφορά τους σε άλλους.
Σχάση: Διαχωρισμός της εμπειρίας και της εικόνας του άλλου σε 2 διαφορετικά τμήματα
Απαξίωση, εξιδανίκευση, παθητική επιθετικότητα
Νευρωτικοί μηχανισμοί άμυνας
Μόνωση του συναισθήματος, διανοητικοποίηση: διαχωρισμός και απόκρυψη του συναισθήματος από την ιδέα.
Απώθηση: απόκρυψη από το συνειδητό απαράδεκτων για το Εγώ συναισθημάτων και φαντασιώσεων.
Αντιδραστικός σχηματισμός: Απώθηση του συναισθήματος με ταυτόχρονη αλλαγή του στην αντίθετη κατεύθυνση.
Μετάθεση: Μετακίνηση του συναισθήματος προς ένα λιγότερο επικίνδυνο πρόσωπο.
Μετατροπή: Μη αποδεκτά συναισθήματα και φαντασιώσεις μεταφέρονται στο σωματικό πεδίο.
Σωματοποίηση, αποσύνδεση, ακύρωση, εκλογίκευση
Ώριμοι μηχανισμοί άμυνας: 
Μετουσίωση: ικανοποίηση της ενορμητικής επιθυμίας μέσα από κοινωνικά αποδεκτούς τρόπους.
Στωικότητα, αλτρουισμός, χιούμορ.