Τί είναι κρίση πανικού;

Η διαταραχή πανικού χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση κρίσεων πανικού. Έτσι ονομάζονται επεισόδια έντονου άγχους και αυτονομικών εκδηλώσεων, τα οποία εκλύονται αυθόρμητα και αιφνίδια και διαρκούν συνήθως λιγότερο από μια ώρα.  Οι κρίσεις πανικού συνοδεύονται από:

-Πόνο στο στήθος, αίσθημα πνιγμού και υπεραερισμό
-Ζάλη, αίσθημα παλμών και αίσθημα λιποθυμίας
-Τρόμο, εφίδρωση, παραισθησίες, εξάψεις ή ρίγη

-Ναυτία ή επιγαστρική δυσφορία
-Φόβο θανάτου, τρέλας ή απώλειας του ελέγχου. 

Διακρίνονται τέσσερις ομάδες ασθενών, από πλευράς κλινικής συμπτωματολογίας: (προεξάρχουν) καρδιοαναπνευστικά συμπτώματα, (προεξάρχουν) συμπτώματα τύπου ζάλης , τα γαστρεντερικά και/ή  ψυχολογικά συμπτώματα(ότι θα τρελαθεί ή θα χάσει τον έλεγχο). Γενικά υπάρχουν κρίσεις πανικού περιορισμένων συμπτωμάτων, οι οποίες μπορεί να εξελιχθούν σε πλήρης κρίσεις. Πολλές φορές τα συμπτώματα εμφανίζονται στον ύπνο (φάσεις 2 και 3, νυχτερινές κρίσεις πανικού) και ξυπνούν τον ασθενή ή εμφανίζονται στην χαλάρωση. 

Τα συμπτώματα αυτά είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά για τον ασθενή, ο οποίος εισέρχεται σε μια κατάσταση αγχώδους αναμονής για την επόμενη κρίση (προσδοκητικό άγχος) και μια διαδικασία προφυλάξεων και αποφυγών, προκειμένου να μην ξαναπάθει κρίση. Αυτό μπορεί να φτάσει μέχρι την ανάπτυξη αγοραφοβίας. 

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως υπάρχουν δύο τύποι διαταραχής πανικού:

ο αναπνευστικός: κυριαρχούν συμπτώματα δύσπνοιας, πνιγμού, βάρους ή πόνου στο στήθος, μουδιάσματα και φόβος θανάτου, μαζί με μια εντονότατη τάση φυγής

Ο μη αναπνευστικός: κυριαρχούν το αίσθημα παλμών, η ταχυκαρδία, η ζάλη, ο τρόμος, οι εξάψεις (αίσθημα ζέστης), ρίγος, η εφίδρωση, η ναυτία, ο φόβος τρέλας ή απώλειας ελέγχου και η αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποποίηση. 

       Οι ασθενείς με τον αναπνευστικό τύπο διαταραχής πανικού θεωρείται πως έχουν ένα υπερευαίσθητο σύστημα συναγερμού σε συνθήκες ασφυξίας, πιθανότητα λόγω χρόνιου άγχους. Σε αυτούς τους ασθενείς οι κρίσεις πανικού αποτελούν ένα είδος ψευδούς συναγερμού, χωρίς πραγματικές συνθήκες ασφυξίας, αλλά μέσω πυροδότησης του μηχανισμού από παρερμηνείας σωματικών αισθήσεων που σχετίζονται με την αναπνοή. Είναι πιο συχνή σε καπνιστές, αλλά και στους ηλικιωμένους. 

Για τη διάγνωση της διαταραχής πανικού απαιτούνται επαναλαμβανόμενες κρίσεις πανικού στη διάρκεια ενός μήνα, που να ακολουθούνται από επίμονο φόβο ότι θα επαναληφθούν ή θα έχουν σοβαρό αντίκτυπο στο άτομο ή αλλαγή στη συμπεριφορά. Οι κρίσεις δεν πρέπει να οφείλονται σε χρήση ουσιών ή σε παθολογική νόσο και να μην αποτελούν μέρος άλλης ψυχιατρικής διαταραχή (π.χ. κατάθλιψης, ψύχωσης) και να μη συμβαίνουν μόνο σε επαφή με κάποιο φοβικό αντικείμενο στο πλαίσιο φοβίας. Έχει ενδιαφέρον το γεγονός πως ενώ το DSM-IV θεωρεί τη διαταραχή πανικού πρωτογενή και την αγοραφοβία δευτερογενή, το ICD-10 θεωρεί το αντίθετο.