Κριτήρια και τύποι διπολικής διαταραχής

Η διάθεση πρέπει να είναι υπερθυμική ή ευερέθιστη επί τουλάχιστον μια εβδομάδα (ή και λιγότερο εάν απαιτηθεί νοσηλεία). Η διάθεση πρέπει να διαφέρει από τη συνήθη διάθεση του ασθενούς. 

Ταυτόχρονα θα πρέπει να συνυπάρχουν τουλάχιστον 3 ή 4 εάν η διάθεση είναι ευερέθιστη:

Υπερβολική δραστηριότητα ή ψυχοκινητική ανησυχία,
Λογόρροια,
Πίεση ιδεών ή ιδεοφυγή,
Ελαττωμένη ανάγκη για ύπνο,
Υπερβολική αυτοπεποίθηση ή ιδέες μεγαλείου,
Διάσπαση προσοχής,

Απερίσκεπτη συμπεριφορά χωρίς αίσθηση συνεπειών,
Απώλεια κοινωνικών αναστολών,
Υπερσεξουαλικότητα.

Τα μανιακό επεισόδιο χωρίς ψυχωτικά στοιχεία, δεν έχει παραληρητικές ιδέες και αντιληπτικές διαταραχές. Εάν αυτές υπάρχουν, τότε μιλάμε για μανιακό επεισόδιο με ψυχωτικά στοιχεία. 

Το μανιακό επεισόδιο με ψυχωτικά στοιχεία χωρίζεται περαιτέρω σε ψυχωτικά στοιχεία συμβατά με τη διάθεση, εάν το παραλήρημα είναι μεγαλομανιακό και οι ακουστικές ψευδαισθήσεις επαινετικές ή παρεναιτικές ή ασύμβατα με τη διάθεση εάν παραλήρημα και ψευδαισθήσεις είναι άλλου τύπου. 

Μικτό επεισόδιο είναι αυτό στο οποίο συνυπάρχουν μανιακά και καταθλιπτικά συμπτώματα.

Υπομανιακό είναι το επεισόδιο στο οποίο ενώ πληρούνται τα κλινικά κριτήρια του μανιακού επεισοδίου, δεν υπάρχει νοσηλεία, ούτε σοβαρή διατάραξη της επαγγελματικής, κοινωνικής ή οικογενειακής λειτουργικότητας του ασθενούς. 

Ο πιο αντιπροσωπευτικός τύπος διπολικής διαταραχής, που χαρακτηρίζεται από εναλλαγές επεισοδίων μανίας και μείζονος κατάθλιψης με ενδιάμεσα διαστήματα νορμοθυμίας, ονομάζεται «Διπολική διαταραχή Ι». Η διπολική διαταραχή Ι μπορεί να είναι «ταχείας εναλλαγής φάσεων», σε περίπτωση που υπάρχουν 4 ή περισσότερα συναισθηματικά επεισόδια σε ένα έτος και «με μικτά μανιακά επεισόδια», όταν αντί των επεισοδίων μανίας υπάρχουν μικτά επεισόδια. Τέλος, η διπολική διαταραχή Ι μπορεί να είναι «υπερταχείας εναλλαγής φάσεων», αν και ορισμένοι αναφέρουν πως τα επεισόδια αυτά είναι μικτά και πως μπορεί να προκαλούνται από τη φαρμακευτική αγωγή. 

Όταν η νόσος χαρακτηρίζεται από επεισόδια μείζονος κατάθλιψης και υπομανίας, χωρίς εικόνα μανίας στο ιστορικό, τότε ονομάζεται διπολική διαταραχή ΙΙ. Έχει προταθεί η διάγνωση της διπολικής διαταραχής ΙΙΙ, όταν τα επεισόδια υπομανίας εμφανίζονται μόνο από τη θεραπευτική αγωγή με αντικαταθλιπτικά. Υποστηρίζεται πως η ΔΔ ΙΙ και ΙΙΙ υποσημαίνουν την ύπαρξη βιολογικής τάσης για διπολική διαταραχή και ψυχοπροφυλακτική αγωγή πρέπει να χορηγείται. 

Τέλος, η κυκλοθυμία είναι ηπιότερη της διπολικής διαταραχής ΙΙ, κατά την οποία υπάρχουν επεισόδια υπομανίας, εναλλασσόμενα με επεισόδια καταθλιπτικά, τα οποία όμως δεν έχουν τη βαρύτητα αυτή ώστε να διαγνωστούν ως μείζονα καταθλιπτικά επεισόδια. Για να τεθεί η διάγνωση, πρέπει η διάρκεια της διαταραχής να είναι τουλάχιστον 2 χρόνια.