Τί είναι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ( Chronic fatigue syndrome CFS ) ;

Πόσες φορές δεν έχουμε νιώσει όλοι μας τόσο έντονη κούραση ώστε δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις καθημερινές μας υποχρεώσεις;  

Πόσες φορές νιώθουμε ότι το έντονο άγχος, η σωματική και ψυχική κούραση μας καταβάλλουν;

Πότε όμως παύουμε να μιλάμε για απλή κούραση και πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης;

•Το CFS είναι συνδρομή χαρακτηριζόμενη από :

•Έντονη κόπωση / καταβολή

•Νευρολογικά συμπτώματα

•Ποικίλα συμπτώματα γριππώδους συνδρομής

 

• άλλοι χρησιμοποιηθέντες όροι:

•Myalgic encephalomyelitis

•Chronic fatigue immune dysfunction syndrome 

• είναι το CFS «πραγματική» νόσος?

• πολλοί δυσκολεύονται στο να αποδεχθούν το ανωτέρω αφού:

•Δεν έχει ανευρεθεί ακόμη ειδικό αίτιο (που την προκαλεί)

•Δεν υφίσταται ειδική για την διαταραχή εξέταση

•Οι περισσότεροι ιατροί δεν είναι εξοικειωμένοι με την ύπαρξή της (την αγνοούν)

 

• παρότι δεν θεωρείται νόσος, η ανικανότητα που   προκαλεί, αλλά και το πόσο υποφέρουν οι πάσχοντες συχνά προσομοιάζουν εκείνα που υφίστανται στο    πλαίσιο:

•MS

•Ρευματοειδούς αρθρίτιδας

Αιτιολογία

• άγνωστη

• πιθανά :

•νευροενδοκρινική δυσλειτουργία

•Ιογενής ( ιός Epstein Barr, ερπητοϊοί, εντεροϊοί, ρετροϊοί )

•Περιβαλλοντικές τοξίνες

•Γενετική προδιάθεση

•Συνδυασμός των ανωτέρω

• το σωματικό ή ψυχικό stress επιφέρει επιδείνωση

• πιθανά μετά ίωση, κάκωση κεφαλής, χειρουργείο, κατάχρηση αντιβιοτικών  

Ποιοί είναι ποιο ευάλωτοι ;

• νεαροί ενήλικες (peak age of onset : 20ο-40ο έτος)

• γυναίκες (ίσως επειδή οι γυναίκες προσφεύγουν συνηθέστερα σε υπηρεσίες υγείας)

• νοσηλεύτριες

• οι προσβαλλόμενοι από λοιμώδη μονοπυρήνωση

Διαγνωστικά κριτήρια

• κλινικά εκτιμηθείσα, ανεξήγητα επίμονη ή υποτροπιάζουσα χρόνια κόπωση, νέας ή καθοριζόμενης επακριβώς αρχής ( has not been lifelong ), η οποία

•Δεν είναι αποτέλεσμα άσκησης

•Δεν ανακουφίζεται ουσιαστικά με την ανάπαυση

•Επηρεάζει την λειτουργικότητα

• ταυτόχρονα υφίστανται 4 ή περισσότερα από τα ακόλουθα ( δεν προηγούνται της κόπωσης και επιμένουν ή υποτροπιάζουν το τελευταίο εξάμηνο )

•Αυτοαναφερόμενη διαταραχή μνήμης ή συγκέντρωσης ( αρκούντως σοβαρή ώστε να προκαλεί επηρεασμό της λειτουργικότητας )

•κυνάγχη      

• ταυτόχρονα υφίστανται 4 ή περισσότερα από τα ακόλουθα ( δεν προηγούνται της κόπωσης και επιμένουν ή υποτροπιάζουν το τελευταίο εξάμηνο )

•Ευαίσθητοι τραχηλικοί ή μασχαλιαίοι λεμφαδένες

•Μυαλγίες

•Πολυαρθαραλγίες ( χωρίς ερυθρότητα ή διόγκωση )

•Κεφαλαλγία ( νέου τύπου, σοβαρότητας.. )

•Μη αναζωογονητικός ύπνος

•Κακουχία μετά άσκηση, η οποία διαρκεί πέραν του 24ώρου      

Συμπτώματα

• κόπωση, καταβολή

• χαμηλός πυρετός

• μυαλγίες

• υπνικές διαταραχές

• διαταραχή γνωστικών λειτουργιών

• κατάθλιψη

• κεφαλαλγία

• φαρυγγίτιδα

• άγχος

• μυϊκή αδυναμία

• κακουχία μετά άσκηση

• επιδείνωση προεμμηνορρυσιακών συμπτωμάτων

• δυσκαμψία

• θάμβος όρασης

• νυκτουρία

• ναυτία

• ζάλη

• αρθραλγίες  

• πώς αρχίζει?

• στην πλειονότητα των ασθενών αιφνίδια (όπως μια γρίππη). Η γρίππη αυτή όμως φαίνεται να μην υποχωρεί

• άλλοτε εισβάλλει προοδευτικά

• σε πολλές περιπτώσεις το έντονο στρες πυροδοτεί την διαταραχή

• κάποτε αρχίζει μετά από κάκωση κεφαλής

• πόσο διαρκεί?

• η διάρκεια ποικίλλει

• σε μερικούς υποχωρεί εντός έτους ή διετίας

• συχνά απαιτείται η πάροδος 3-6 ετών για την υποχώρηση

• για μερικούς επιμένει και πέραν της δεκαετίας

• κάποτε έχει κυκλική πορεία (υφέσεις εναλλάσσονται με εξάρσεις)

• είναι μεταδοτικό?

• αφού η αιτία του εξακολουθεί άγνωστη, το ερώτημα δεν είναι δυνατόν να απαντηθεί

• πολλές μελέτες προτείνουν ότι δεν υφίσταται συσχέτιση μεταξύ CFS και τυχαίας ή στενής επαφής

• υφίστανται όμως αναφορές (σπάνια) ομαδικής (cluster of cases) εμφάνισης CFS (πως ερμηνεύεται αυτό όταν μέλη της ίδιας οικογένειας με τον πάσχοντα –άρα και σε στενή επαφή με αυτόν- δεν προσβάλλονται?)  

Άλλα αίτια χρόνιας καταβολής:

• physiological

•Στέρηση ύπνου

•Καθιστικός τρόπος ζωής

• φάρμακα

•B blockers

•Εξάρτηση από αλκοόλ ή ουσίες  

• λοιμώδες νόσημα

•HIV

•Χρόνια ηπατίτιδα Β ή C

 • αυτοάνοσο νόσημα

•Ρευματοειδής αρθρίτιδα

•SLE

•Sjögren's syndrome

• ενδοκρινοπάθεια

•DM

•υποθυρεοειδισμός

• καρδιοαναπνευστική διαταραχή

•Καρδιακή κάμψη

•Chronic airflow limitation

 • γαστρεντερικό νόσημα

•Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου

•Celiac disease

• αιματολογικό νόσημα

•αναιμία

• υπνική διαταραχή

•Υπνική άπνοια (αποφρακτικός τύπος)

• νευρομυϊκή διαταραχή

•Myasthenia gravis

•MS

• μεταβολικό νόσημα

•υπερασβεστιαιμία

• ψυχική διαταραχή

•Μείζων καταθλιπτική διαταραχή

•Αγχώδης διαταραχή

•Somatization disorder

•Σχολική φοβία

• μη διαγνωσθείσα κακοήθεια

• επαγγελματικός ή περιβαλλοντικός παράγοντας