Παρασκευή 31 Μαΐου 2013

Η πορεία της σχιζοφρένειας


Η σχιζοφρένεια συχνά ακολουθεί μία πορεία με 3 φάσεις:  
Η πρόδρομη φάση: η εμφάνιση της σχιζοφρένειας συνήθως γίνεται στα μετεφηβικά χρόνια και συχνά η λειτουργικότητα του ατόμου μειώνεται σταδιακά.
Η ενεργός φάση: Σε αυτή τη φάση το άτομο παρουσιάζει τα βασικά ψυχωσικά συμπτώματα. Αυτή η φάση μπορεί να κρατήσει κάποιες εβδομάδες η και απροσδιόριστο χρόνο.
Η υπολειμματική φάση: στις περισσότερες περιπτώσεις η ανάρρωση είναι σταδιακή. Σε κάποιες περιπτώσεις η υπολειμματική φάση καταλήγει στην επιστροφή στη φυσιολογική λειτουργία, «πλήρης ύφεση», αν και αυτή δεν είναι η συνήθης πορεία.
Διαχρονικές έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 10% των ατόμων παραμένουν σε ενεργό σχιζοφρένεια, το 25% επιστρέφουν σε πλήρη λειτουργικότητα, και το 50-65% ταλαντευόταν ανάμεσα σε υπολειμματικές και σε ενεργές φάσεις, συχνά με ολοένα και μειωμένη λειτουργικότητα στις υπολειμματικές φάσεις. Ψυχοπιεστικά γεγονότα ζωής λειτουργούν ως εκλυτικοί παράγοντες.

Τετάρτη 29 Μαΐου 2013

Σχιζοσυναισθηματική διαταραχή


Κάποια άτομα παρουσιάζουν είτε ένα μανιακό είτε ένα μείζον καταθλιπτικό είτε ένα μεικτό επεισόδιο μαζί με τα συμπτώματα της σχιζοφρένειας.
Επιπλέον, πρέπει να υπάρχουν παραληρητικές ιδέες ή ψευδαισθήσεις τουλάχιστον για 2 εβδομάδες χωρίς τη διαταραχή της διάθεσης, και τα συμπτώματα της διαταραχής της διάθεσης να είναι παρόντα για ικανό χρονικό διάστημα της διαταραχής. Ελάχιστη διάρκεια είναι 1 μήνας.
Καλύτερη πρόγνωση από ό,τι η σχιζοφρένεια. Πιο συχνή από τη σχιζοφρένεια στις γυναίκες.
 

Τρίτη 28 Μαΐου 2013

Τί είναι παραληρητικές ιδέες?


Είναι λανθασμένες, βαθιά εγκυστωμένες και επίμονες πεποιθήσεις, οι οποίες δεν ανασκευάζονται με λογική επιχειρηματολογία. Βρίσκονται σε δυσαρμονία και είναι μη αποδεκτές από το επικρατούν κοινωνικό, εκπαιδευττικό και πολιτισμικό υπόβαθρο του ατόμου, μολονότι επηρεάζονται ως προς το περιεχόμενό τους από τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Δεν συνοδεύονται από επίγνωση του παθολογικού και από διαταραχή της συνείδησης.
Περίπου το 50% των ατόμων με διάγνωση σχιζοφρένειας αναφέρουν παραληρητικές ιδέες, αλλά οι παραληρητικές ιδέες δεν αποτελούν αποκλειστικά σύμπτωμα της σχιζοφρένειας.  
 
Οι περισσότερες παραληρητικές ιδέες ανήκουν σε κάποια από τις παρακάτω κατηγορίες:
Παραληρητικές ιδέες καταδίωξης
Παραληρητικές ιδέες ελέγχου (ή επιρροής): εκπομπή σκέψεων,
​προσθήκη σκέψεων,
​απόσυρση σκέψεων
Παραληρητικές ιδέες αναφοράς
Παραληρητικές ιδέες μεγαλείου
Παραληρητικές ιδέες αμαρτίας και ενοχής
Υποχονδριακές παραληρητικές ιδέες
Παραληρητικές ιδέες καταστροφής
 

Τρίτη 21 Μαΐου 2013

Πως αξιολογείται η Αυτοκτονικότητα ενός ασθενή στο νοσοκομείο;

 
Αυτοκτονικότητα
 
Επιδημιολογία
10000000 αυτοκτονίες ανά έτος παγκοσμίως
 
Συχνότητα: 200 νοσηλείες για απόπειρα αυτοκαταστροφής / έτος / γενικό νοσοκομείο Αττικής
 
Ιδιαίτερες δυσκολίες:
1. Ψυχολογικό φορτίο (ενοχές, ανεπάρκεια) από ενδεχόμενη αυτοκτονία κατά τη διάρκεια νοσηλείας
2. Νομικά ζητήματα που ανακύπτουν, με υπευθυνότητα της διοίκησης του νοσοκομείου στα μέτρα προστασίας
3. Τάση για μεταφορά ολόκληρης της ευθύνης, στους ψυχιάτρους της διασυνδετικής
4. Δυσκολία πρόβλεψης ενδεχόμενης νέας απόπειρας. Παράγοντες κινδύνου:
• ιστορικό παλαιότερης απόπειρας
• μείζων καταθλιπτική διαταραχή
• μεγάλες ηλικίες
• κοινωνική απομόνωση
• αλκοολισμός σε προχωρημένη εξάρτηση
• χρόνια και βαριά σωματική νόσος
 
Αντιμετώπιση:
1. Αξιολόγηση σοβαρότητας της απόπειρας με ευθείες ερωτήσεις σχετικά με:
• Υπάρχουν ευχές θανάτου;
• Οι σκέψεις έρχονται από μόνες τους και πόσο συχνά;
• Τι πρόθεση είχε;
• Το είχε σχεδιάσει;
• Πόσο επικίνδυνη ήταν η μέθοδος που χρησιμοποίησε;
• Η προσπάθεια ήταν προμελετημένη ή παρορμητική;
• Είχαν προηγηθεί κι άλλες απόπειρες;
• Είχε κοινοποιήσει τις προθέσεις του;
• Ήταν μόνος ή ήταν και άλλοι εκεί κοντά;
• Ποιοι λόγοι τον ώθησαν στην απόπειρα;
• Μετάνιωσε;
• Είχε ενημερώσει κάποιον;
• Είχε αφήσει σημείωμα;
• Αναζήτησε βοήθεια ή βρέθηκε τυχαία;
• Το έχει ξανακάνει;
2. Αξιολόγηση της υποκείμενης ψυχοπαθολογίας
3. Αξιολόγηση του βαθμού συμμόρφωσης
4. Να δίνονται σαφείς οδηγίες προς το προσωπικό
5. Να ευαισθητοποιείται το προσωπικό και να επισημαίνεται η ευθύνη του
6. Να συνεργάζεται το περιβάλλον του ασθενή στις αποφάσεις και στα μέτρα προστασίας
7. Να αξιολογείται η αναγκαιότητα μεταφοράς σε ψυχιατρικό τμήμα
 

Δευτέρα 20 Μαΐου 2013

Ποιά σωματικά νοσήματα προκαλούν έντονο άγχος;

Νευρολογικά (25%): 
Όγκοι ΚΝΣ, Τραύμα (μεταδιασειστικό σύνδρομο, υπαραχνοειδής αιμορραγία), Αγγειακή εγκεφαλική νόσος (ΑΕΕ, αγγειίτιδες), Εγκεφαλίτιδες (Νευροσύφιλη, AIDS κ.α.), Πολλαπλή σκλήρυνση, Επιληψία, Ημικρανίες, Νόσος Wilson, Νόσος Huntington

• Ενδοκρινολογικά (25%): Θυρεοειδοπάθειες, Παραθυρεοειδοπάθειες, Υποφυσιακή δυσλειτουργία, Φαιοχρωμοκύττωμα, Αδρενεργική δυσλειτουργία

• Καρδιαγγειακά (12%): Αρρυθμία, Συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια

• Λοιμώδη(12%): Μονοπυρήνωση και άλλες λοιμώξεις (π.χ. AIDS)

• Αυτοάνοσα(12%): ΣΕΛ, Ρευματοειδής αρθρίτιδα, Αρτηρίτιδα Sjögren, Κροταφική αρτηρίτιδα

• Αναπνευστικά: ΧΑΠ, άσθμα

• Μεταβολικά: Ανεπάρκεια Β12, Πορφυρία υπογλυκαιμία

• Νεοπλάσματα: Σύνδρομο καρκινοειδούς

• Νεφρολογικές: Ουραιμία και άλλες νεφρικές παθήσεις

• Αιματολογικά: Αναιμία

• Άλλες σωματικές καταστάσεις  

• Φάρμακα και ουσίες: Αλκοόλ (κατάχρηση και απόσυρση), Καφεΐνη(κατάχρηση και απόσυρση), Νικοτίνη (απόσυρση), Αμφεταμίνες, Κάνναβη, Συμπαθητικομιμητικά, Πενικιλίνη, Δυσανεξία ασπιρίνης, Θεοφυλλίνη, Κορτικοειδή, Θυρορμόνη

Παρασκευή 17 Μαΐου 2013

Μήπως τα φάρμκα που παίρνω μου προκαλούν αυπνία; Ποιά φάρμακα επηρεάζουν τον ύπνο;


Φάρμακα που επηρεάζουν τον ύπνο

•Συμπαθομιμητικές αμίνες
–Βρογχοδιασταλτικά (Τερβουταλίνη, Αλβουτερόλη, Σαλμετερόλη, Μεταπροτερενόλη)
–Παράγωγα Ξανθινών

•Θεοφυλλίνη
–Αποσυμφορητικά
•Φαινυλπροπανολαμίνη
•Ψευδοεφεδρίνη

•Ορμόνες
–Αντισυλληπτικά/Προγεστερόνη
–Θυρεοειδικές ορμόνες
–Κορτικοστεροειδή

•Νευρολογικά φάρμακα
–Φαινυτοίνη
–Τοπιραμάτη/Λαμοτριγίνη
–Διεγερτικά ΚΝΣ (αμφεταμίνη/μεθυλφαινιδάτη)
–Λεβοντόπα

•Διάφορα
–Κινιδίνη
–Νικοτίνη
–Καφεΐνη
–Σοκολάτα

Πέμπτη 16 Μαΐου 2013

Τί είναι το σύνδρομο χρόνιας κόπωσης ( Chronic fatigue syndrome CFS ) ;

Πόσες φορές δεν έχουμε νιώσει όλοι μας τόσο έντονη κούραση ώστε δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε στις καθημερινές μας υποχρεώσεις;  
Πόσες φορές νιώθουμε ότι το έντονο άγχος, η σωματική και ψυχική κούραση μας καταβάλλουν;
Πότε όμως παύουμε να μιλάμε για απλή κούραση και πρέπει να αρχίσουμε να σκεφτόμαστε το σύνδρομο της χρόνιας κόπωσης;

•Το CFS είναι συνδρομή χαρακτηριζόμενη από :
•Έντονη κόπωση / καταβολή
•Νευρολογικά συμπτώματα
•Ποικίλα συμπτώματα γριππώδους συνδρομής
 
• άλλοι χρησιμοποιηθέντες όροι:
•Myalgic encephalomyelitis
•Chronic fatigue immune dysfunction syndrome 

• είναι το CFS «πραγματική» νόσος?

• πολλοί δυσκολεύονται στο να αποδεχθούν το ανωτέρω αφού:
•Δεν έχει ανευρεθεί ακόμη ειδικό αίτιο (που την προκαλεί)
•Δεν υφίσταται ειδική για την διαταραχή εξέταση
•Οι περισσότεροι ιατροί δεν είναι εξοικειωμένοι με την ύπαρξή της (την αγνοούν)
 
• παρότι δεν θεωρείται νόσος, η ανικανότητα που   προκαλεί, αλλά και το πόσο υποφέρουν οι πάσχοντες συχνά προσομοιάζουν εκείνα που υφίστανται στο    πλαίσιο:
•MS
•Ρευματοειδούς αρθρίτιδας

Αιτιολογία

• άγνωστη
• πιθανά :
•νευροενδοκρινική δυσλειτουργία
•Ιογενής ( ιός Epstein Barr, ερπητοϊοί, εντεροϊοί, ρετροϊοί )
•Περιβαλλοντικές τοξίνες
•Γενετική προδιάθεση
•Συνδυασμός των ανωτέρω
• το σωματικό ή ψυχικό stress επιφέρει επιδείνωση
• πιθανά μετά ίωση, κάκωση κεφαλής, χειρουργείο, κατάχρηση αντιβιοτικών  

Ποιοί είναι ποιο ευάλωτοι ;

• νεαροί ενήλικες (peak age of onset : 20ο-40ο έτος)
• γυναίκες (ίσως επειδή οι γυναίκες προσφεύγουν συνηθέστερα σε υπηρεσίες υγείας)
• νοσηλεύτριες
• οι προσβαλλόμενοι από λοιμώδη μονοπυρήνωση

Διαγνωστικά κριτήρια

• κλινικά εκτιμηθείσα, ανεξήγητα επίμονη ή υποτροπιάζουσα χρόνια κόπωση, νέας ή καθοριζόμενης επακριβώς αρχής ( has not been lifelong ), η οποία
•Δεν είναι αποτέλεσμα άσκησης
•Δεν ανακουφίζεται ουσιαστικά με την ανάπαυση
•Επηρεάζει την λειτουργικότητα
• ταυτόχρονα υφίστανται 4 ή περισσότερα από τα ακόλουθα ( δεν προηγούνται της κόπωσης και επιμένουν ή υποτροπιάζουν το τελευταίο εξάμηνο )
•Αυτοαναφερόμενη διαταραχή μνήμης ή συγκέντρωσης ( αρκούντως σοβαρή ώστε να προκαλεί επηρεασμό της λειτουργικότητας )
•κυνάγχη      
• ταυτόχρονα υφίστανται 4 ή περισσότερα από τα ακόλουθα ( δεν προηγούνται της κόπωσης και επιμένουν ή υποτροπιάζουν το τελευταίο εξάμηνο )
•Ευαίσθητοι τραχηλικοί ή μασχαλιαίοι λεμφαδένες
•Μυαλγίες
•Πολυαρθαραλγίες ( χωρίς ερυθρότητα ή διόγκωση )
•Κεφαλαλγία ( νέου τύπου, σοβαρότητας.. )
•Μη αναζωογονητικός ύπνος
•Κακουχία μετά άσκηση, η οποία διαρκεί πέραν του 24ώρου      

Συμπτώματα

• κόπωση, καταβολή
• χαμηλός πυρετός
• μυαλγίες
• υπνικές διαταραχές
• διαταραχή γνωστικών λειτουργιών
• κατάθλιψη
• κεφαλαλγία
• φαρυγγίτιδα
• άγχος
• μυϊκή αδυναμία
• κακουχία μετά άσκηση
• επιδείνωση προεμμηνορρυσιακών συμπτωμάτων
• δυσκαμψία
• θάμβος όρασης
• νυκτουρία
• ναυτία
• ζάλη
• αρθραλγίες  

• πώς αρχίζει?

• στην πλειονότητα των ασθενών αιφνίδια (όπως μια γρίππη). Η γρίππη αυτή όμως φαίνεται να μην υποχωρεί
• άλλοτε εισβάλλει προοδευτικά
• σε πολλές περιπτώσεις το έντονο στρες πυροδοτεί την διαταραχή
• κάποτε αρχίζει μετά από κάκωση κεφαλής

• πόσο διαρκεί?
• η διάρκεια ποικίλλει
• σε μερικούς υποχωρεί εντός έτους ή διετίας
• συχνά απαιτείται η πάροδος 3-6 ετών για την υποχώρηση
• για μερικούς επιμένει και πέραν της δεκαετίας
• κάποτε έχει κυκλική πορεία (υφέσεις εναλλάσσονται με εξάρσεις)

• είναι μεταδοτικό?

• αφού η αιτία του εξακολουθεί άγνωστη, το ερώτημα δεν είναι δυνατόν να απαντηθεί
• πολλές μελέτες προτείνουν ότι δεν υφίσταται συσχέτιση μεταξύ CFS και τυχαίας ή στενής επαφής
• υφίστανται όμως αναφορές (σπάνια) ομαδικής (cluster of cases) εμφάνισης CFS (πως ερμηνεύεται αυτό όταν μέλη της ίδιας οικογένειας με τον πάσχοντα –άρα και σε στενή επαφή με αυτόν- δεν προσβάλλονται?)  

Άλλα αίτια χρόνιας καταβολής:
• physiological
•Στέρηση ύπνου
•Καθιστικός τρόπος ζωής
• φάρμακα
•B blockers
•Εξάρτηση από αλκοόλ ή ουσίες  
• λοιμώδες νόσημα
•HIV
•Χρόνια ηπατίτιδα Β ή C
 • αυτοάνοσο νόσημα
•Ρευματοειδής αρθρίτιδα
•SLE
•Sjögren's syndrome
• ενδοκρινοπάθεια
•DM
•υποθυρεοειδισμός
• καρδιοαναπνευστική διαταραχή
•Καρδιακή κάμψη
•Chronic airflow limitation
 • γαστρεντερικό νόσημα
•Φλεγμονώδης νόσος του εντέρου
•Celiac disease
• αιματολογικό νόσημα
•αναιμία
• υπνική διαταραχή
•Υπνική άπνοια (αποφρακτικός τύπος)
• νευρομυϊκή διαταραχή
•Myasthenia gravis
•MS
• μεταβολικό νόσημα
•υπερασβεστιαιμία
• ψυχική διαταραχή
•Μείζων καταθλιπτική διαταραχή
•Αγχώδης διαταραχή
•Somatization disorder
•Σχολική φοβία
• μη διαγνωσθείσα κακοήθεια
• επαγγελματικός ή περιβαλλοντικός παράγοντας

Τετάρτη 15 Μαΐου 2013

Τί είναι το Ντελίριο;

Το ντελίριο ή οξύ οργανικό ψυχοσύνδρομο ή οξεία συγχυτική κατάσταση ή οξύ εγκεφαλικό σύνδρομο είναι μια γενικευμένη φυσιολογική διαταραχή της λειτουργίας του φλοιού του εγκεφάλου, η οποία εντάσσεται στις οργανικές ψυχικές διαταραχές (γνωστικές διαταραχές). Χαρακτηρίζεται από διαταραχή της συνείδησης, της προσοχής, των γνωστικών λειτουργιών και της αντίληψης. Κατά κανόνα συνυπάρχουν από συναισθηματική αστάθεια, ψευδαισθήσεις ή παραισθήσεις μέχρι και απρόσφορη, παρορμητική, παράλογη ή βίαιη συμπεριφορά. Θεωρείται οξεία διαταραχή και μπορεί να είναι από αναστρέψιμη έως μη αναστρέψιμη.

Ποιές όμως μπορεί να είναι οι αιτίες του;

ΠΑΘΗΣΕΙΣ Κ.Ν.Σ.
•Υποσκληρίδιο αιμάτωμα
•Υπαραχνοϊδής αιμορραγία
•Α.Ε.Ε. ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο
•Κροταφική αρτηρίτιδα ή εγκεφαλική αγγειίτιδα
•Γενικευμένο status epilepticus χωρίς τονικοκλονικούς σπασμούς

ΣΥΣΤΗΜΑΤΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ
•Διαταραχές ηλεκτρολυτών/υγρών και υποξεία.
•Λοιμώξεις:ουροποιητικού συστήματος,πνευμονία
•Μεταβολικές Διαταραχές: υπογλυκαιμία, ηπατική ή νεφρική ανεπάρκεια,έλλειψη βιταμινών,θυροϊδικές ή παραθυροϊδικές διαταραχές
    •Καρδιοαναπευστικές παθήσεις: έμφραγμα μυοκαρδίου, υποσυστολή, καρδιακές αρρυθμίες,πνευμονική εμβολή,υπερτασική εγκεφαλοπάθεια,έντονη υπόταση
 
Σύνδρομα Απόσυρσης

•Αλκοολισμός
•Βενζοδιαζεπίνες
•Bαρβιτουρικά               

Φαρμακευτικές Ουσίες

-Με αντιχολινεργική δράση:
 Αντιεμετικά
Αντιϊσταμινικά
Αντιπαρκινσονικά
Αντιψυχωσικά
Αντικαταθλιπτικά Τρικυκλικά
Μυοχαλαρωτικά
Σπασμολυτικά
 
-Άλλες Ουσίες:
 Αλκοόλ
Αντιυπερτασικά
Βενζοδιαζεπίνες
Digoxin
Ναρκωτικά
Αλλά κατασταλτικά  Κ.Ν.Σ
Levodopa
Κινιδίνη
Σιμετιδίνη


Ψυχωσική συμπτωματολογία που εμφανίζεται για πρώτη φορά σε ηλικιωμένο άτομο. (Διαφοροδιαγνωσικά προβλήματα) . Τί θα μπορούσε να είναι;

•Άνοια
•Κατάθλιψη (με ψυχωσική συμπτωματολογία)
•Μανία
•Σχιζοφρένια όψιμης έναρξης (late-onset schizophrenia και very- late-onset schizophrenia)
• Παραληρητική Διαταραχή
•Ασθενείς με  υποκείμενη νευροπαθολογία όπως  εγκεφαλικές  λοιμώξεις.
•όγκοι,νόσο Parkinson,     εγκεφαλικοί τραυματισμοί     καθώς και
   άλλες αιτίες
•Delirium.
•Ηλικιωμένοι  με  έντονη παρανοϊκή ή σχιζοειδή  προσωπικότητα  μπορεί λανθασμένα  να  διαγνωσθούν ότι πάσχουν από όψιμη σχιζοφρένεια εάν δεν  υπάρχουν  πληροφορίες.
 

Τρίτη 14 Μαΐου 2013

Γιατί πρέπει να αποφεύγουμε τη χρήση βενζοδιαζεπινών ( Tavor, Xanax,Lexotanil, κά) για τη θεραπεία του άγχους στους ηλικιωμένους;

Λίγες πληροφορίες υπάρχουν  για την πρωτοεμφάνιση  αγχωδών διαταραχών στη τρίτη ηλικία . Κάθε εκτίμηση άγχους σε ηλικιωμένους, θα πρέπει να λάβει υπόψη πολλές  σωματικές παθήσεις και φαρμακευτικά σκευάσματα που μπορεί να προκαλέσουν έντονη αγχώδη  συμπτωματολογία. 

ΒΕΝΖΟΔΙΑΖΕΠΙΝΕΣ
   Οι κίνδυνοι που σχετίζονται με την χρήση βενζοδιαζεπινών στους ηλικιωμένους  είναι : 1) προβλήματα που σχετίζονται με τη καταστολή που προκαλούν, όπως μειωμένα ψυχοκινητικά αντανακλαστικά ,πτώσεις επί του εδάφους με επακόλουθα την πρόκληση καταγμάτων. 2) Γνωστική έκπτωση και όχι σπάνια Delirium. 3) Παράδοξη αντίδραση  . 4) Εξάρτηση. 5) Επιβάρυνση αναπνευστικής λειτουργείας σε ασθενείς με αναπνευστικά προβλήματα

ΧΡΗΣΗ ΒΕΝΖΟΔΙΑΖΕΠΙΝΩΝ
•Ένεκα   της καταστολής ,της εξάρτησης της που προκαλούν οι βενζοδιαζεπίνες κ.λ.π.η χρήση τους  θα πρέπει να περιορίζεται στις κατωτέρω περιπτώσεις.  Α) Σε ασθενείς που απαιτείται  ταχεία αγχόλυση  Β) Σε εκείνους που  η χορήγηση προβλέπεται να είναι βραχυχρόνια . Αυτοί οι ασθενείς είναι αυτοί που μπορεί να εμφανίσουν άγχος συνεπεία διαταραχής  στρες μετά ψυχοτραυματισμό, σε διαταραχή προσαρμογής  με άγχος, σε εκείνους που χορηγείται  ένα αντικαταθλιπτικό και  αναμένουμε από αυτό αγχόλυση, ή  που κατά την έναρξη της χορήγησης του  αντικαταθλιπτικού  εμφανίζεται ή επιδεινώνεται  το άγχος. Γ) Σε ασθενείς που δεν επέφερε αποτέλεσμα η χρήση  άλλων φαρμάκων.

Δευτέρα 13 Μαΐου 2013

Καταθλιπτική Ψευδοάνοια (Dementia Syndrome of Depression)

Καταθλιπτική Ψευδοάνοια (Dementia Syndrome of  Depression)

•Η εισαγωγή για πρώτη φορά του όρου «ψευδοάνοια» αποδίδεται στον Wernicke  που τον χρησιμοποίησε για να περιγράψει αναστρέψιμες μορφές γνωστικών διαταραχών υστερικής αιτιολογίας.
•Ένας από τους πρώτους συγγραφείς που παρατήρησε το σύνδρομο μιας ψευδώς ανοϊκής εικόνας ,ήταν ο Ganser που το απέδωσε σε υστερικούς μηχανισμούς.

 
Τέσσερα κριτήρια έχουν προταθεί για τον διαγνωστικό καθορισμό της «ψευδοάνοιας».
1.Ύπαρξη ενδείξεων πρωτογενούς λειτουργικής διαταραχής που συνοδεύεται από διανοητική έκπτωση.
2.Η φαινομενολογία της έκπτωσης να μοιάζει με εκείνη που παρατηρείται σε εκφυλιστικές παθήσεις του εγκεφάλου.
3.Διαπίστωση αποδρομής της διανοητικής έκπτωσης  μετά από κατάλληλη ψυχιατρική αγωγή
4.Μη παρουσία κλινικών ή εργαστηριακών ευρημάτων ενδεικτικών παθολογικών διεργασιών που σχετίζονται με ανοϊκά σύνδρομα.   
   Η σημαντική νοητική έκπτωση που παρατηρείται ενίοτε στην κατάθλιψη αναφέρεται για πρώτη φορά από τον A. Mairet στα τέλη του 19ου αιώνα(1883) που δίνει και τον όρο «μελαγχολική άνοια».
 
•Η σχέση αυτή μεταξύ κατάθλιψης και νοητικών δυσλειτουργιών,είτε αποτελεί αντικείμενο μελετών με ομώνυμο τίτλο,είτε περιγράφεται σε εργασίες που αναφέρονται στην έννοια της «ψευδοάνοιας»  .
Κατά την Joanne Edwards θα πρέπει να χωρίσουμε τους καταθλιπτικούς ασθενείς που παρουσιάζουν εξεσημασμένη έκπτωση των διανοητικών τους λειτουργιών  σε δύο κατηγορίες.
Σ’εκείνους, που συνεπεία της μείωσης κινήτρων λόγω της κατάθλιψης, οι γνωσιακές δοκιμασίες υπολείπονται, λόγω έλλειψης συνεργασίας του ασθενούς.
Σ’εκείνους, που παρ’ότι ο ασθενής συνεργάζεται ικανοποιητικά, υπάρχει γνωσιακή  έκπτωση.
   Πολλοί συγγραφείς θεωρούν ότι ο όρος «ψευδο» εμπεριέχει την έννοια της «απομίμησης» ή της «καρικατούρας», γεγονός που κατ’αυτούς δεν ισχύει αφού πρόκειται για πραγματική άνοια.  
 
•Σ’αυτά τα πλαίσια έχουν προταθεί και χρησιμοποιούνται διάφοροι όροι,όπως:
•Οργανικό συναισθηματικό σύνδρομο
•Γνωστική συναισθηματική διαταραχή
•Καταθλιπτική γνωστική διαταραχή
•Διανοητική διαταραχή προκαλούμενη από κατάθλιψη
•Ανοϊκό σύνδρομο της κατάθλιψης (Dementia syndrome of depression)
 •Αρκετές σύγχρονες έρευνες συνηγορούν υπέρ της «οργανικότητας» της καταθλιπτικής ψευδοάνοιας. Διάφορες νευροαπεικονιστικές μελέτες δείχνουν ορισμένες δομικές ανωμαλίες στους ψευδοανοϊκούς καταθλιπτικούς.
•Οι Pearlson και συνεργάτες βρήκαν ότι στις υπολογιστικές τομογραφίες των ασθενών αυτών οι κοιλίες του εγκεφάλου και ο βαθμός εξασθένισης της ακτινοβολίας ,ομοίαζαν περισσότερο με τα αντίστοιχα ευρήματα ασθενών που έπασχαν από Νόσο Alzheimer, παρά με εκείνα ηλικιωμένων καταθλιπτικών χωρίς γνωστική δυσλειτουργία.

•Η κλινική εικόνα της καταθλιπτικής ψευδοάνοιας αναπτύσσεται μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.Η έναρξη της ψυχοπαθολογικής αυτής κατάστασης μπορεί τις περισσότερες φορές να καθορισθεί επακριβώς από τους συγγενείς του ηλικιωμένου ασθενή.Μερικές φορές αναφέρεται ιστορικό κατάθλιψης, άλλοτε όχι.Οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν διαταραχές του ύπνου,της όρεξης και  παρουσιάζουν ψυχοκινητική επιβράνδυση.Μπορεί να εμφανίζουν άγχος και να εκφράζουν παραληρηματικές ιδέες υποχονδριακού, καταστροφικού, νιχιλιστικού ή διωκτικού περιεχομένου.Μπορεί να παραπονούνται για αδυναμία και να εκφράζουν αισθήματα αναξιότητας.
•Εκτός από τα ανωτέρω οι ασθενείς παρουσιάζουν μία σημαντική έκπτωση των ανωτέρων νοητικών λειτουργιών.  
•Η διαφορική διάγνωση της καταθλιπτικής ψευδοάνοιας από την «πραγματική» άνοια δεν είναι πάντα εύκολη.Από πολύ νωρίς οι ειδικοί της ακτινοδιαγνωστικής προσπάθησαν να διαφοροδιαγνώσουν την «πραγματική» άνοια από την «ψευδοάνοια».Οι Nott και Fleminger, παρατηρούν ότι στην αεροεγκεφαλογραφία (AEG), ολική διεύρυνση των κοιλιών παρατηρείται μόνο στη «πραγματική» άνοια αν και σχεδόν το ήμισυ των ψευδοανοϊκών παρουσίαζαν μία μικρή διεύρυνση των κοιλιών.

ΨΥΧΟΛΟΓΙΚΕΣ ΔΟΚΙΜΑΣΙΕΣ

•Πολλές προσπάθειες έχουν γίνει επίσης, στη κατεύθυνση ενίσχυσης της διαφορικής διάγνωσης μεταξύ ψευδοάνοιας και κανονικής άνοιας  με τη χρήση ψυχολογικών δοκιμασιών.Οι Ron και συνεργάτες σημειώνουν ότι κατά τη δοκιμασία Wechsler στους «ανοϊκούς» υπάρχει μία  αξιοσημείωτη διαφορά μεταξύ λεκτικού και και κατασκευαστικού IQ, γεγονός που δεν συμβαίνει στους «ψευδοανοϊκούς».

ΠΟΡΕΙΑ-ΠΡΟΓΝΩΣΗ

•Όλες σχεδόν οι έρευνες τεκμηριώνουν το γεγονός ότι υπάρχει αποκατάσταση της μνημονικής λειτουργίας και των άλλων διανοητικών λειτουργιών μετά από κατάλληλη φαρμακοθεραπεία.
•Η μακροπρόθεσμη πρόγνωση των ασθενών με καταθλιπτική ψευδοάνοια ,παραμένει αβέβαιη.Μερικές έρευνες υιοθετούν την άποψη ότι με τη πάροδο του χρόνου,ένα υψηλό ποσοστό αυτών των ασθενών αναπτύσσουν προϊούσα άνοια.

Κυριακή 12 Μαΐου 2013

Σχιζοφρένεια και τοξικές ουσίες

Ψυχοδραστικές ουσίες
• Αυξημένος κίνδυνος νόσησης, ειδικά σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό σχιζοφρένειας.
• Κάνναβη: συσχέτιση με εξάρσεις, αλλά και με εμφάνιση σχιζοφρένειας. Ο σχετικός κίνδυνος είναι μέχρι τριπλάσιος για άτομα που έκαναν συστηματική χρήση κάνναβης από την εφηβεία.
• Αμφεταμίνες: αυξάνουν τόσο την πιθανότητα, όσο και τη διάρκεια νόσησης (εννοεί μάλλον τα οξέα επεισόδια), ειδικά σε άτομα με σχιζοτυπικά χαρακτηριστικά ή με θετικό οικογενειακό ιστορικό ψυχωτικής διαταραχής.
Θεωρία ντοπαμινεργικής υπερευαισθητοποίησης: Επαναλαμβανόμενος βραχύς ερεθισμός με ντοπαμινεργικούς αγωνιστές, (κοκαΐνη, αμφεταμίνες, κάνναβη), προκαλεί μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του ντοπαμινεργικού μεταιχμιακού συστήματος, με αποτέλεσμα να αντιδρά υπερβολικά σε ψυχοπιεστικές συνθήκες και να εκδηλώνει ψυχωτικά συμπτώματα. Για παράδειγμα σε εξαρτημένα από κοκαΐνη άτομα αρκούν όλο και μικρότερες δόσεις για να εκλυθούν ψυχωσικά συμπτώματα.

Δευτέρα 6 Μαΐου 2013

Αν δεν είναι Σχιζοφρένεια τότε τί θα μπορούσε να είναι;



ΣΩΜΑΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΝΕΥΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΑΘΗΣΕΙΣ
Παθήσεις που εμφανίζονται με διαταραχές μνήμης και προσανατολισμού, γνωσιακές διαταραχές, οπτικές ψευδαισθήσεις και σημεία βλάβης του ΚΝΣ:

1. Τοξίκωση από ουσίες
2. Πρώιμη άνοια: Συχνά η ψύχωση προηγείται των λοιπών συμπτωμάτων
3. Σύνθετες εστιακές κρίσεις κροταφικής επιληψίας: Συχνότερες οπτικές και απτικές ψευδαισθήσεις, αποπροσωποποίηση, παραισθήσεις (μικροψία, μακροψία).
4. Εγκεφαλική ισχαιμία: Πολυεστιακές μικροϊσχαιμικές αλλοιώσεις
5. Εγκεφαλικοί όγκοι:
• ινιακός λοβός → απλές οπτικές
• κροταφικός → σύνθετες οπτικές
• βρεγματικός → απτικές και κοιναισθητικές
6. Λοιμώξεις ΚΝΣ: ερπητική εγκεφαλίτιδα, Νευροσύφιλη, AIDS
7. Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: Διαταραχές προσανατολισμού και απώλεια μνήμης
8. Κρίση οξείας διαλείπουσας πορφυρίας: Επιληπτικές κρίσεις, κωλικοειδές κοιλιακό άλγος, διάρροια.
9. Μεταχρωματική λευκοδυστροφία: Θετικά συμπτώματα και διαταραχές δομής σκέψης, σε νέα άτομα με δυσκολία συγκέντρωσης
10. Σύνδρομο Di George’s: Χρωμοσωμική διαγραφή στην περιοχή 22q11,2. Ψυχωτικά συμπτώματα στο 1/3 των περιπτώσεων
11. Νόσος Huntington: Συχνά η ψύχωση προηγείται των λοιπών συμπτωμάτων
12. Νόσος Creutzfeldt - Jakob
13. Νόσος Wilson
14. Σύνδρομο Wernicke – Korsakoff
15. Έλλειψη Β12



ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΑ ΣΥΝΔΡΟΜΑ


1. Σχιζοφρενικόμορφη διαταραχή: διάρκεια συμπτωμάτων <6μήνες, καλύτερη κλινική εικόνα και πρόγνωση


2. Βραχεία ψυχωτική διαταραχή: διάρκεια <1 μήνα, σαφείς εκλυτικοί παράγοντες


3. Διαταραχές συναισθήματος (Μανιοκατάθιψη)

4. Σχιζοσυναισθηματική διαταραχή: Υπάρχουν συμπτώματα μείζονος συναισθηματικής διαταραχής, τα οποία ωστόσο παρουσιάζονται πάντα μαζί με συμπτώματα σχιζοφρένειας και ποτέ μόνα τους.


5. Παραληρητική διαταραχή:
• μη αλλόκοτες παραληρητικές ιδέες με συγκεκριμένη θεματολογική οντότητα
• χωρίς προεξάρχουσες ψευδαισθήσεις
• η προσωπικότητα παραμένει αλώβητη
• καλή λειτουργικότητα
• όψιμη έναρξη νόσου (μέση και όψιμη ενήλικη ζωή)


6. Διαταραχές προσωπικότητας (σχιζοτυπική, σχιζοειδική, παρανοειδής, μεθοριακή): τα ψυχωτικά συμπτώματα είναι συνήθως παροδικά.


7. Διάχυτες αναπτυξιακές διαταραχές:
• διάγνωση πριν από την ηλικία των 3
• συμπεριφορά αλλόκοτη και αποδιοργανωμένη, αλλά χωρίς παραλήρημα, ψευδαισθήσεις, αποδιοργάνωση δομής σκέψης.


8. Νοητική καθυστέρηση:
• απουσία σαφούς ψυχωτικής συμπτωματολογίας
• η λειτουργικότητα δεν επιδεινώνεται με το χρόνο


9. Προσποιητή διαταραχή – υπόκριση


10. Κοινές πεποιθήσεις πολιτισμικών ομάδων

Συμπτωματολογία Σχιζοφρένειας






ΣΚΕΨΗ

1. Δομή και οργάνωση: πλατειασμός, εκτροχιασμός, αποσυγκεκριμενοποίηση, αλογικότητα (λογικές ανακολουθίες), κατ’ εφαπτομένη σκέψη, ασυναρτησία, και σε βαρύτερες περιπτώσεις πλήρης αποδιοργάνωση λόγου (λεκτική σαλάτα). Επίσης: αλογία, πενία περιεχομένου σκέψης, νεολεξίες, νεολογισμοί.
2. Ροή: Ανακοπή, παύσεις, λογοπενία, έλλειψη αυθορμητισμού, μεταβαλλόμενος ρυθμός σκέψης. Οι διαταραχές αυτές οφείλονται στη μειωμένη ροή και παραγωγικότητα της σκέψης και όχι στην επιβράδυνση της σκέψης όπως στην κατάθλιψη.
3. Έλεγχος και κατοχή: υποκλοπή, παρεμβολή (ιδέα επίδρασης), εκπομπή σκέψης (πιθανά απότοκος παραληρηματικής ερμηνείας ηχηρών σκέψεων)
4. Περιεχόμενο:
• παραληρητικές ιδέες
i. Διωκτικές
ii. Μεγαλείου
iii. Υποχονδριακές
iv. Κοσμογονικές
v. Ερωτομανιακές
vi. Ζηλοτυπικές
vii. Αναφοράς
viii. Παθητικότητας ή επίδρασης
• Παραληρητικές παραγνωρίσεις, σύνδρομα σωσία:
i. Σύνδρομο Capgras ή σύνδρομο σωσία: ένα οικείο άτομο έχει καταληφθεί ψυχικά από ξένο
ii. σύνδρομο Fregoli: ξένα άτομα έχουν καταληφθεί ψυχικά από τους διώκτες του ασθενή
iii. σύνδρομο σωματοψυχικής μεταμόρφωσης: το ίδιο, με σωματοψυχική ωστόσο παραγνώριση
iv. σύνδρομο υποκειμενικού τύπου σωσία: κάποιος έχει μεταμορφωθεί στον ίδιο τον ασθενή

Ορισμοί:
Παραληρητική ιδέα: Λανθασμένες, βαθιά εγκυστωμένες και άκαμπτες πεποιθήσεις που βρίσκονται σε δυσαρμονία με το επικρατούν κοινωνικό, εκπαιδευτικό και πολιτισμικό υπόβαθρο και δε συνοδεύονται από την επίγνωση του παθολογικού, ούτε από διαταραχή συνείδησης
Πρωτογενές παραλήρημα: Αιφνίδια, εκ κενού ανάδυση του παραληρήματος. Συνήθως προηγείται παραληρητικό προαίσθημα ή παραληρητική αντίληψη
Παραληρητικό προαίσθημα: αίσθηση ότι το άτομο συμμετέχει σε κάτι σημαντικό αλλά απροσδιόριστο.
Παραληρητική αντίληψη: παραληρητική νοηματοδότηση ενός πραγματικού, αλλά ουδέτερου αντιληπτικού ερεθίσματος. Συνήθως προκύπτει αιφνίδια, αναπτύσσεται άμεσα, και είναι πλήρους οργάνωσης.
Δευτερογενές παραλήρημα: παραληρητική ιδέα στην προσπάθεια του ασθενούς να εξηγήσει τα παθολογικά του βιώματα


ΑΝΤΙΛΗΨΗ

1. Ψευδαισθήσεις, όλων των αισθήσεων, αλλά κυρίως ακουστικές (φωνές, ήχοι, μουσική, ηχώ σκέψης).
• Οι φωνές μπορεί να είναι σε 2ο ή σε 3ο πρόσωπο, συνεχείς ή επεισοδιακές, σαφείς ή συγκεχυμένες, οργανωμένες ή αόριστες, υψηλής ή χαμηλής έντασης.
• Ως προς το περιεχόμενο υβριστικές, χλευαστικές, επικριτικές, απειλητικές, επαινετικές, παραινετικές, προτρεπτικές, προειδοποιητικές.
2. Παραισθήσεις


ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ

1. Αμφιθυμία
2. Συναισθηματική δυσαρμονία και απροσφορότητα
3. Συναισθηματική έκπτωση (απάθεια, αδιαφορία, αμβλύτητα, επιπέδωση)
4. Κατάθλιψη
5. Άγχος
6. Αμηχανία
Δεν πρέπει να συγχέουμε την ανηδονία με τις διαταραχές βούλησης που συνοδεύουν τη σχιζοφρένεια



ΒΟΥΛΗΣΗ ΚΑΙ ΨΥΧΟΚΙΝΗΤΙΚΟΤΗΤΑ

1. Αβουλησία, (εγείρονται αργά, κοιμούνται νωρίς, δε δραστηριοποιούνται, έχουν μειωμένο ενδιαφέρον για αυτοφροντίδα, κοινωνικές επαφές, εργασία). Στα πλαίσια της αβουλησίας εκδηλώνεται η πτωχή σε περιεχόμενο σκέψη και η αλογία (μάλλον εννοεί λογοπενία)
2. Κατατονικά συμπτώματα
• Θέση και στάση: στερεοτυπίες, ιδιοτροπισμοί, κηρώδης ευκαμψία, ηχωπραξία, κινητική αμφιτιμία
• Ομιλία: ηχωλαλία, αλαλία
• Εκφραστικότητα προσώπου: υπομιμία, ηχωμιμία, παράδοξοι μορφασμοί
• Κατατονική εμβροντησία
• Κατατονική διέγερση δ/χες στο σύνολο της
• Αρνητισμός ψυχοκινητικότητας
• Παρορμητικές πράξεις


ΠΡΟΣΟΧΗ ΚΑΙ ΜΝΗΜΗ, ΓΝΩΣΙΑΚΑ ΕΛΛΕΙΜΜΑΤΑ

1. Διαταραχή σημασιολογικής μνήμης
2. Διαταραχή ενεργού μνήμης: δυσκολία ανάκλησης πρόσφατης λεκτικής και χωρικής πληροφορίας προς άμεση χρήση
3. Διαταραχή διατήρησης προσοχής και συγκέντρωσης
4. Διαταραχή εκτελεστικής λειτουργίας και οργάνωσης στοχοκατευθυνόμενης συμπεριφοράς
Τα γνωσιακά ελλείμματα αναγνωρίζονται ως πρωταρχικά και διαχρονικά συμπτώματα, ίσης σημασίας με τα θετικά και τα αρνητικά και είναι εμφανή στα ¾ των ασθενών ήδη από το 1ο ψυχωτικό επεισόδιο, ενώ πιθανότατα προηγούνται πολλών χρόνων της έναρξης της θορυβώδους συμπτωματολογίας.

ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΕΣ ΑΛΛΟΙΩΣΕΙΣ ΣΤΟΝ ΕΓΚΕΦΑΛΟ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΧΙΖΟΦΡΕΝΕΙΑ



Δομικές αλλοιώσεις ΚΝΣ
• Φλοιώδης ατροφία
• Μειωμένη συμμετρία σε διάφορες εγκεφαλικές περιοχές, όπως ο μετωπιαίος και ο κροταφικός λοβός.
• Ατροφία σκώληκα παρεγκεφαλίδας
• Κοιλίες: Διάταση πλάγιων κοιλιών εγκεφάλου κατά 25% (μη ειδικό εύρημα)
• Μεταιχμιακό σύστημα: ατροφία ιππόκαμπου και άλλων κροταφικών δομών κατά 25%. Επιπλέον, ο Ιππόκαμπος εμφανίζει δυσλειτουργία και αποδιοργάνωση της αρχιτεκτονικής των νευρώνων του. Το μέγεθος της ατροφίας σχετίζεται με τη βαρύτητα της νόσου.
• Θάλαμος: μείωση μεγέθους και απώλεια νευρώνων σε ορισμένους πυρήνες
Οι αλλοιώσεις ανευρίσκονται εξ αρχής στους ασθενείς, και δεν είναι σαφές αν επιδεινώνονται με την πάροδο της νόσου. Επιπλέον ανευρίσκονται και σε υγιείς συγγενείς τους, καθώς και σε άτομα υψηλού κινδύνου. Πιθανότατα αποτελούν τα αποτυπώματα της γενετικής προδιάθεσης και οφείλονται μάλλον στη διαταραχή νευρωνικής δικτύωσης του υπό ωρίμανση εγκεφάλου​

Ιστολογικές αλλοιώσεις
• Ανώμαλη μετανάστευση νευρικών κυττάρων στην επιπολής στιβάδα ΙΙ του ενδορρινικού φλοιού.​

Μεταβολισμός
• Ελαττωμένος μεταβολισμός πλαγιοραχιαίου προμετωπιαίου φλοιού (σχετίζεται με αρνητικά συμπτώματα), του μετωπιαίου και του βρεγματικού λοβού.
• Αυξημένος μεταβολισμός οπίσθιας μοίρας εγκεφάλου. ​


Ενδείξεις νευροαναπτυξιακής ευαλωτότητας

Μορφολογικές αλλοιώσεις ΚΝΣ (φλοιώδης ατροφία, διάταση κοιλιών), οι οποίες ανευρίσκονται ευθύς εξ αρχής στους ασθενείς, και δεν είναι σαφές αν επιδεινώνονται με την πάροδο της νόσου. Επιπλέον ανευρίσκονται και σε υγιείς συγγενείς τους, καθώς και σε άτομα υψηλού κινδύνου. Οφείλονται μάλλον στη διαταραχή νευρωνικής δικτύωσης του υπό ωρίμανση εγκεφάλου
Γνωσιακά ελλείμματα: Πιθανότατα προηγούνται πολλών χρόνων της έναρξης της θορυβώδους συμπτωματολογίας, ενώ ανευρίσκονται και σε υγιείς συγγενείς.
Παροξυσμικές σακκαδικές κινήσεις στο 50-80 των ασθενών και στο 40-45% των συγγενών 1ου βαθμού.
Διαταραχές στα στάδια ανάπτυξης: Καθυστέρηση στην επίτευξη σταδίων ανάπτυξης και διαταραχές στη συμπεριφορά, στην ομιλία και στις γνωσιακές ικανότητες. Έχουν μικρή προβλεπτική αξία γιατί απαντώνται συχνά στο γενικό πληθυσμό (15%)​




Αιτιοπαθογένεια Σχιζοφρένειας



Αλληλεπίδραση γενετικής ευαλωτότητας με περιβαλλοντικούς παράγοντες σε διάφορα στάδια:
• Κατά την εμβρυική ανάπτυξη (περιγεννητικές επιπλοκές, ιογενείς λοιμώξεις, στρες και κακή διατροφή της μητέρας), που εκδηλώνεται με ανωμαλίες ή καθυστέρηση στη νευροανάπτυξη.
• Κατά την παιδική ηλικία (κακό αναπτυξιακό περιβάλλον, κακή ανατροφή, κακοποίηση και λοιπά τραύματα), που εκδηλώνεται με ήπια ελλείμματα στις διαπροσωπικές σχέσεις, χαμηλή επίδοση στο σχολείο, ήπια γνωσιακά ελλείμματα.
• Κατά την ενηλικίωση (κατάχρηση ουσιών, μετανάστευση, αστικοποίηση, κοινωνικός αποκλεισμός και άλλα ψυχοπιεστικά γεγονότα), που εκδηλώνεται με πρόδρομα συμπτώματα σχιζοφρένειας και εξελίσσονται σε σχιζοφρένεια.


ΓΕΝΕΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Ενδείξεις γενετικής προδιάθεσης:
Μελέτες οικογενειών:
• Σχετικός κίνδυνος για συγγενείς 1ου βαθμού: 10
• Πιθανότητα νόσησης: 2 γονείς 46%, 1 γονιός 13%, αδερφός 9%, συγγενείς 2ου βαθμού 3%
• Υγιείς συγγενείς ασθενών εμφανίζουν γνωσιακά ελλείμματα και παρόμοιες αλλά ηπιότερες μορφολογικές εγκεφαλικές αλλοιώσεις
• Αυξημένος κίνδυνος νόσησης για παιδιά, που ο πατέρας ήταν >60 χρονών κατά τη γέννησή τους.
Μελέτες υιοθεσίας:
• Υιοθετημένα άτομα με σχιζοφρενικό βιολογικό και υγιή θετό γονέα: σχετικός κίνδυνος 3,5 (δηλαδή μικρότερος από το 10 που θα είχε στην περίπτωση που μεγάλωνε με το βιολογικό γονέα). Αυξημένος κίνδυνος ωστόσο για σχιζότυπη διαταραχή και ψυχωτικού φάσματος εκδηλώσεις, αλλά μόνο αν μεγαλώνουν σε οικογένειες με διαταραγμένη επικοινωνία.
• Υιοθετημένα άτομα με υγιή βιολογικό και σχιζοφρενή θετό γονέα: χωρίς αυξημένο κίνδυνο νόσησης.
• Υιοθετημένα άτομα με σχιζοφρένεια έχουν 5 φορές συχνότερα βιολογικούς παρά θετούς γονείς με σχιζοφρένεια.
Μελέτες διδύμων:
• Πιθανότητα νόσησης διδύμων: μονοζυγωτικοί: 50% (ανεξαρτήτως αν μεγαλώνουν σε διαφορετικές οικογένειες λόγω υιοθεσίας), διζυγωτικοί 10-15%
• Κληρονομησιμότητα: 81%, περιβαλλοντικοί παράγοντες: 11%

Γονίδια (σχετικός κίνδυνος <2,5)
Συνοπτικά επηρεάζουν την ανάπτυξη και δικτύωση των νευρώνων, ασκώντας παράλληλα έμμεσο έλεγχο στη γλουταμινεργική και ντοπαμινεργική νευρομεταβίβαση. Μολονότι ο ενδείξεις είναι ισχυρές, δεν έχει βρεθεί κάποια ‘παθογόνος’ παραλλαγή εντός αυτών τω γονιδίων. Ο υποψήφιος απλότυπος και στις πιο πειστικές έρευνες δίνει σχετικό κίνδυνο νόσησης <2,5 και δύσκολα ανάγεται στην περιοχή που καθόρισε η διαδικασία γενετικής σύνδεσης που προηγήθηκε. Γενικά πιθανολογείται η αθροιστική αλληλοεξαρτώμενη δράση πολλών γονιδίων μικρής διεισδυτικότητας. Αυτά επιδρούν σε διάφορα επίπεδα νευρωνικής εγκεφαλικής οργάνωσης από τα πλέον στοιχειώδη (ανάπτυξης και δικτύωσης νευρώνων, νευρομεταβίβασης) ως τα πλέον πολύπλοκα (νευρωνικών κυκλωμάτων, μνήμης, ευφυΐας, σκέψης κ.τ.λ.)
ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΕΜΒΡΥΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ

Ψυχοπιεστικοί περιβαλλοντικοί παράγοντες κατά την εγκυμοσύνη​
• Εγκυμοσύνη σε περιόδους λιμού και πολέμων διπλασιάζει το σχετικό κίνδυνο (κακή διατροφή μητέρας)
• Ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη επίσης διπλασιάζει το σχετικό κίνδυνο, αλλά μάλλον σχετίζεται με τη μητέρα, το παιδί ή τη διαταραγμένη σχέση μητέρας – παιδιού.

Προγεννητικές λοιμώξεις
Ενδείξεις:
• Άτομα με σχιζοφρένεια γεννιούνται κυρίως το χειμώνα
• 2πλάσια πιθανότητα για άτομα που εκτέθηκαν σε επιδημία ίωσης κατά το 2ο τρίμηνο κύησης, ή η διατροφή της μητέρας ήταν φτωχή.
• 7πλάσια πιθανότητα για άτομα με οροθετικές μητέρες στον ιό της γρίπης Α κατά το 1ο τρίμηνο.​
Υποθέσεις σχετικά με το ρόλο των προγεννητικών λοιμώξεων:
• ο ιός προκαλεί απευθείας νευροαναπτυξιακές βλάβες​
• τα μητρικά αντισώματα έναντι του ιού επιδρούν στο έμβρυο​
• τα συνακόλουθα στης λοίμωξης, όπως ο πυρετός, η υποξία και τα φάρμακα επιδρούν στο έμβρυο

Περιγεννητικές επιπλοκές (διπλασιάζουν το σχετικό κίνδυνο νόσησης)​​
• Επιπλοκές κατά την κύηση: αιμορραγία, προεκλαμψία, ΣΔ, ασυμβατότητα Rhesus
• Παρεκκλίσεις κατά την εμβρυική ανάπτυξη που εκδηλώνονται με χαμηλό ΣΒ, μικρή κεφαλική περίμετρο
• Κατά τον τοκετό: η εμβρυική ασφυξία, που προσβάλλει ιδιαίτερα τον ιππόκαμπο και τον κροταφικό λοβό, επείγουσα καισαρική τομή.
Η πιθανότητα νόσησης μετά από έκθεση σε ΠΕ είναι αυξημένη αλλά μικρής εμβέλειας. Μη ειδικοί παράγοντες κινδύνου. Πιθανότατα αποτελούν απλώς δείκτη άλλης υποκείμενης παθοφυσιολογίας. Σχετίζονται και με συναισθηματικές διαταραχές, καθώς και με μη ψυχιατρικές διαταραχές.​



ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΡΩΙΜΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ​

• Προβληματική σχέση μητέρας-παιδιού και γενικότερα διαταραγμένη ενδοοικογενειακή επικοινωνία
• Προβληματικό οικογενειακό περιβάλλον (από μελέτες υιοθεσίας παιδιών με σχιζοφρενείς βιολογικές μητέρες)
• Υψηλό εκφραζόμενο συναίσθημα (επικριτική και υπερπροστατευτική συμπεριφορά) σχετίζεται με περισσότερες υποτροπές, αλλά όχι με την εμφάνιση νόσου.
• Ψυχοπιεστικά γεγονότα (κακοποίηση, τραύμα) σχετίζονται τόσο με την έναρξη όσο και με την εμφάνιση υποτροπών.
• Εγκεφαλικό τραύμα (σχετικός κίνδυνος: 2,3)​



ΟΨΙΜΟΙ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ

Ψυχοδραστικές ουσίες
• Αυξημένος κίνδυνος νόσησης, ειδικά σε άτομα με οικογενειακό ιστορικό σχιζοφρένειας.
• Κάνναβη: συσχέτιση με εξάρσεις, αλλά και με εμφάνιση σχιζοφρένειας. Ο σχετικός κίνδυνος είναι μέχρι τριπλάσιος για άτομα που έκαναν συστηματική χρήση κάνναβης από την εφηβεία.
• Αμφεταμίνες: αυξάνουν τόσο την πιθανότητα, όσο και τη διάρκεια νόσησης (εννοεί μάλλον τα οξέα επεισόδια), ειδικά σε άτομα με σχιζοτυπικά χαρακτηριστικά ή με θετικό οικογενειακό ιστορικό ψυχωτικής διαταραχής.
Θεωρία ντοπαμινεργικής υπερευαισθητοποίησης: Επαναλαμβανόμενος βραχύς ερεθισμός με ντοπαμινεργικούς αγωνιστές, (κοκαΐνη, αμφεταμίνες, κάνναβη), προκαλεί μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση του ντοπαμινεργικού μεταιχμιακού συστήματος, με αποτέλεσμα να αντιδρά υπερβολικά σε ψυχοπιεστικές συνθήκες και να εκδηλώνει ψυχωτικά συμπτώματα. Για παράδειγμα σε εξαρτημένα από κοκαΐνη άτομα αρκούν όλο και μικρότερες δόσεις για να εκλυθούν ψυχωσικά συμπτώματα.

Αστικοποίηση
Διπλάσιος κίνδυνος σε παιδιά που μεγάλωσαν σε μεγάλα αστικά κέντρα. Πιθανολογούνται:
• ευκολότερη περιγεννητική λοίμωξη,
• μολυσματικοί παράγοντες που σχετίζονται με το συνωστισμό σε μεγαλουπόλεις
• επιλεκτική μετανάστευση στις πόλεις ατόμων με αυξημένη προδιάθεση ψυχικής νόσου .
• Διαφορές ποιότητας και διαθεσιμότητας ψυχιατρικών υπηρεσιών μεταξύ αστικών και αγροτικών περιοχών

Μετανάστευση: όσο μικρότερη και απομονωμένη η κοινότητα μεταναστών, τόσο μεγαλύτερη η επίπτωση. Ειδικότερα φαίνεται η επίπτωση να αυξάνεται όταν:
• Ο επιπολιτισμός (acculturation) είναι ταχύς
• Συνυπάρχει βίαιη αποκοπή από το οικείο κοινωνικό και πολιτιστικό περιβάλλον
• Οι δεσμοί μεταξύ των ατόμων της ίδιας πολιτισμικής καταγωγής δεν είναι ισχυροί
• Απουσιάζει ένα συνεκτικό οικογενειακό σύστημα

Σχιζοφρένεια . Τί είναι;





Ορισμός

Ψυχωτική ψυχιατρική διαταραχή αγνώστου αιτιολογίας, που χαρακτηρίζεται από διαταραχές στη σκέψη, το συναίσθημα και τη συμπεριφορά. Χαρακτηρίζεται από θετικά και αρνητικά συμπτώματα, έχει συνήθως χρόνια πορεία που περιλαμβάνει πρόδρομη, ενεργό και υπολειμματική φάση.


Επιδημιολογία

• Επιπολασμός: 1%
• Στην Ελλάδα έχουμε περίπου 100.000 ασθενείς (10% έχουν ανάγκη ειδικών προγραμμάτων αποκατάστασης)
• 0,67 νέα περιστατικά ανά 100.000 κατοίκους ανά έτος
• Άνδρες προς γυναίκες: 1/1
• Έναρξη νόσου στους άνδρες 3-5 χρόνια νωρίτερα από ότι στις γυναίκες
• Ηλικίες 15 – 35 (σπάνια πριν τα 10 ή μετά τα 40)
• Συχνότερη σε:
 κατώτερα κοινωνικοοικονομικά στρώματα και μετανάστες
 κατοίκους μεγάλων πόλεων
 άτομα που γεννήθηκαν το Χειμώνα
 άτομα με ιστορικό χρήσης ουσιών (κάνναβη, διεγερτικά)


Σάββατο 4 Μαΐου 2013

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Γενικός ορισμός:
• Ανησυχία για καθημερινά προβλήματα, σε βαθμό δυσανάλογο του μεγέθους των προβλημάτων.
• Συνοδεύεται από χρόνια και έντονα συμπτώματα από το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα.
• Το άγχος είναι διαρκές: δεν αναδύεται μόνο κάτω από ορισμένες συνθήκες, ούτε βελτιώνεται κάτω από άλλες («ελεύθερα επιπλέον άγχος»)

Διάγνωση DSM IV
Α. Υπερβολικό άγχος και ανησυχία, τις περισσότερες ημέρες μιας περιόδου τουλάχιστον 6 μηνών, για σειρά γεγονότων ή δραστηριοτήτων
Β. Το άτομο αισθάνεται ότι είναι δύσκολο να ελέγξει την ανησυχία
Γ. Το άγχος και η ανησυχία συνδέονται με 3 ή περισσότερα από τα παρακάτω:
1. Δυσκολία συγκέντρωσης ή αίσθημα ότι το μυαλό αδειάζει
2. Ευερεθιστότητα λόγω
3. Νευρικότητα ή αίσθημα αγωνίας ή με τεντωμένα νεύρα υπερεγρήγορσης
4. Αρχική και ενδιάμεση αϋπνία, κακή ποιότητα ύπνου
5. Μυϊκή τάση λόγω
6. Εύκολη κόπωση μυϊκής έντασης
Ε. Το άγχος δεν περιορίζεται στα πλαίσια μιας διαταραχής του άξονα Ι όπως:
• Προσβολή πανικού
• Κοινωνική φοβία
• Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή
• PTSD
• Σωματοποιητική διαταραχή
• Υποχονδρίαση
• Ανορεξία
Z. Τα παραπάνω συμπτώματα προκαλούν σημαντική έκπτωση λειτουργικότητας
Ε. Η διαταραχή δεν οφείλεται στις άμεσες φυσιολογικές δράσεις μιας ουσίας ή σε γενική σωματική κατάσταση, ενώ δεν εμφανίζεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια μιας διαταραχής της διάθεσης, ψυχωτικής διαταραχής ή διάχυτης αναπτυξιακής διαταραχής

Επιδημιολογία:
• Δια βίου επιπολασμός: 2-5% με αυστηρά κριτήρια
• Ηλικία έναρξης: 16 – 24 (μερικά ξεκινούν σε ηλικία >30)
• Φύλο: γυναίκες / άνδρες 2:1 – 3:1

Αιτιοπαθογένεια:
• Κληρονομικότητα: 6 φορές συχνότερη σε συγγενείς 1ου βαθμού (25%). Μελέτες διδύμων: ΜΖ>ΔΖ
• PET: μειωμένος μεταβολισμός στα βασικά γάγγλια και τη λευκή ουσία.
• ΗΕΓ: κατακερματισμός αρχιτεκτονικής ύπνου, μείωση, φάσης 1, 3 και REM
• Γνωσιοσυμπεριφορική θεωρία: επιλεκτική εστίαση προσοχής, διαταραχές στην επεξεργασία πληροφοριών, αρνητική εκτίμηση προσωπικών ικανοτήτων αντιμετώπισης προβλημάτων.

Συννοσηρότητα:
Στο 50 – 90% των ασθενών, πιθανό να συνυπάρχουν και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές: Συχνότερα συνυπάρχει με κοινωνική ή ειδική φοβία, διαταραχή πανικού, μείζων καταθλιπτική διαταραχή, αλλά και δυσθυμία ή διαταραχές σχετιζόμενες με τη λήψη ουσιών

Πορεία και πρόγνωση:
• Χρόνια πορεία με μικρές διακυμάνσεις, ενώ είναι πιθανό να βελτιώνεται με το χρόνο.
• Αν και συχνή διαταραχή, μόνο το 1/3 επισκέπτεται ψυχίατρο, ενώ πολλοί επισκέπτονται ιατρούς άλλων ειδικοτήτων. ~10% των ασθενών πρωτοβάθμιας περίθαλψης έχουν γενικευμένο άγχος

Θεραπεία: πρέπει να είναι μακρόχρονη.
• Πρώτα θα πρέπει να αποκλείονται οργανικά και λοιπά ψυχιατρικά αίτια άγχους
• Βουσπιρόνη: σε ηπιότερες καταστάσεις, δεν επιδρά ωστόσο στα σωματικά συμπτώματα.
• SSRIs, Βενλαφαξίνη, Ντουλοξετίνη, Μιτραζαπίνη
• Γνωσιακή ψυχοθερσπεία: μόνο από έμπειρους θεραπευτές, διότι απαιτεί συνολικό χειρισμό του ασθενή (τεχνικές χαλάρωσης και βιοανάδραση, για τον έλεγχο σωματικών συμπτωμάτων, αναδόμηση γνωσιών περί ανικανότητας και τρόπων επεξεργασίας πληροφοριών).