Στυτική δυσλειτουργία

Στυτική δυσλειτουργία είναι η αδυναμία επίτευξης ή διατήρησης επαρκούς στύσης που να οδηγεί σε μια ικανοποιητική σεξουαλική επαφή. Η παρουσία προβλημάτων στύσης από καιρό σε καιρό δεν είναι αναγκαστικά μια αιτία ανησυχίας, αλλά αν η στυτική δυσλειτουργία είναι ένα διαρκές πρόβλημα μπορεί να προκαλέσει άγχος, προβλήματα στη σχέση ή να επηρεάσει την αυτοπεποίθησή σας.

Αν και μπορεί να είναι δυσάρεστο να μιλήσει κάποιος με το γιατρό του σχετικά με τη στυτική δυσλειτουργία, είναι ιδιαίτερα σημαντική η αξιολόγησή της. Προβλήματα στην επίτευξη ή και τη διατήρηση της στύσης μπορεί να αποτελούν ένα σημάδι της κατάστασης της υγείας που χρήζει θεραπείας, όπως καρδιοπάθεια ή έναν ανεπαρκώς ελεγχόμενο διαβήτη.

Αιτίες

Η ανδρική σεξουαλική διέγερση είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που περιλαμβάνει τον εγκέφαλο, διάφορες ορμόνες, αισθήσεις, νεύρα, μύες και αιμοφόρα αγγεία. Η στυτική δυσλειτουργία μπορεί να προκληθεί από ένα πρόβλημα σε οποιονδήποτε από αυτούς τους παράγοντες, τόσο το άγχος και τα προβλήματα ψυχικής υγείας μπορούν να προκαλέσουν ή να επιδεινώσουν τη συνολική εικόνα. Μερικές φορές πάλι είναι ένας συνδυασμός ψυχολογικών και σωματικών προβλημάτων, για παράδειγμα, ένα μικρό σωματικό πρόβλημα που επιβραδύνει τη σεξουαλική ανταπόκριση μπορεί να προκαλέσει άγχος στη διατήρηση στύσης.

Σωματικά αίτια της στυτικής δυσλειτουργίας

Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, η στυτική δυσλειτουργία προκαλείται από κάτι σωματικό. Οι κοινές αιτίες περιλαμβάνουν:
Καρδιοπάθεια 
Απόφραξη αγγείων (αθηροσκλήρωση)
Η υψηλή αρτηριακή πίεση
Διαβήτης
Παχυσαρκία
Το μεταβολικό σύνδρομο, μια κατάσταση που περιλαμβάνει αυξημένη αρτηριακή πίεση, υψηλά επίπεδα ινσουλίνης, σωματικό λίπος γύρω από τη μέση και υψηλή χοληστερόλη
Νόσος του Πάρκινσον
Σκλήρυνση κατά πλάκας
Χαμηλή τεστοστερόνη
Νόσο του Peyronie με ανάπτυξη ουλώδους ιστού στο πέος
Μερικά φάρμακα
Κάπνισμα
Αλκοολισμός και άλλες μορφές κατάχρησης ουσιών
Θεραπείες για τον καρκίνο ή τη διόγκωση του προστάτη
Χειρουργικές επεμβάσεις ή τραυματισμοί που επηρεάζουν την περιοχή της πυέλου ή του νωτιαίου μυελού.

Ψυχογενής στυτική δυσλειτουργία

Ο εγκέφαλος παίζει βασικό ρόλο στην πρόκληση μιας σειράς σωματικών γεγονότων που προκαλούν τη στύση, ξεκινώντας από τις αισθήσεις και τη σεξουαλική διέγερση . Μια σειρά από παράγοντες μπορούν να αλληλεπιδράσουν με την διέγερση και να επιδεινώσουν την ανικανότητας. όπως:
Κατάθλιψη, άγχος ή άλλες ψυχικές παθήσεις
Άγχος
Κόπωση
Προβλήματα στη σχέση που οφείλονται στο στρες, η κακή επικοινωνία ή άλλες ανησυχίες

Παράγοντες Κινδύνου

Με την πάροδο των ετών, οι στύσεις ενδέχεται να απαιτούν περισσότερο χρόνο για να εμφανιστούν και μπορεί να μην είναι ικανοποιητικές. Μπορεί να χρειαστεί μεγαλύτερη διέγερση του πέους για να επιτευχθεί και να διατηρηθεί μια στύση. Αυτό δεν αποτελεί μία άμεση συνέπεια της γήρανσης, αλλά είναι συνήθως το αποτέλεσμα υπαρχόντων εγκρυπτόμενων προβλημάτων υγείας , ή της λήψης φαρμάκων.
Μια σειρά παραγόντων κινδύνου μπορούν να συμβάλουν στην στυτική δυσλειτουργία:

Παθολογικά προβλήματα,όπως διαβήτης ή προβλήματα στην καρδιά
Το κάπνισμα, το οποίο μειώνει τη ροή του αίματος στις φλέβες και τις αρτηρίες. Με την πάροδο του χρόνου, το κάπνισμα μπορεί να προκαλέσει χρόνια προβλήματα υγείας που οδηγούν στη στυτική δυσλειτουργία
Η παχυσαρκία
Ορισμένες θεραπείες, όπως χειρουργικές επεμβάσεις στον προστάτη ή θεραπείες ακτινοβολίας για τον καρκίνο του προστάτη
Τραυματισμοί, ιδιαίτερα αν η βλάβη αφορά νεύρα που ελέγχουν τη στύση
Φάρμακα αντικαταθλιπτικά, αντισταμινικά, για τη θεραπεία της αρτηριακής πίεσης, του πόνου ή του καρκίνου του προστάτη
Ψυχογενής καταστάσεις όπως το στρες, άγχος ή κατάθλιψη
Κατάχρηση αλκοόλ ή άλλων ουσιών
Ποδηλασία για μεγάλο χρονικό διάστημα, λόγω της συμπίεσης των νεύρων μπορεί να επηρεάσουν τη ροή του αίματος στο πέος.

Συμπτώματα

Τα συμπτώματα που συνδέονται με την ανικανότητα μπορεί να περιλαμβάνουν:

Προβλήματα απόκτησης στύσης 
Προβλήματα διατήρησης στύσης  
Μειωμένη σεξουαλική επιθυμία

Πότε να συμβουλευτείτε τον ειδικό

Ο γιατρός σας είναι σημείο αναφοράς, όταν έχετε προβλήματα στύσης
Συμβουλευτείτε το γιατρό σας εάν:
Τα προβλήματα στητικής δυσλειτουργίας γίνουν ενοχλητικά σε σας ή τον σύντροφό σας
Έχετε διαβήτη, καρδιακά προβλήματα ή άλλα προβλήματα υγείας που είναι γνωστό ότι σχετίζονται με στυτική δυσλειτουργία:
Έχετε άλλα συμπτώματα που μπορεί να φαίνεται ότι δεν συνδέονται με την ανικανότητα.

Σχιζότυπη διαταραχή προσωπικότητας και αυτισμός

Τα άτομα με σχιζότυπη προσωπικότητας, όπως και αυτά με σχιζοειδή προσωπικότητα, είναι κοινωνικά και συναισθηματικά απομονωμένα. Επιπλέον εμφανίζουν πάντα εκκεντρικότητες στη σκέψη, στην αντίληψη και στην επικοινωνία. Παρόλο που αυτές οι εκκεντρικότητες είναι ίδιες με εκείνες των ατόμων που έχουν σχιζοφρένεια ή και παρόλο που η σχιζότυπη προσωπικότητα μερικές φορές συναντάται σε άτομα με σχιζοφρένεια, ως προνοσηρά ευρήματα ,οι περισσότεροι ενήλικοι με σχιζότυπη προσωπικότητα δεν αναπτύσσουν σχιζοφρένεια.. Τα άτομα με σχιζότυπη προσωπικότητα μπορεί να έχουν και παρανοϊκές ιδέες. Συμβαίνει σε περίπου 3% του γενικού πληθυσμού.

Σύμφωνα με τα κριτήρια DSM-IV τα άτομα αυτά εμφανίζουν: 

1. ιδέες συσχέτισης 

2. παράδοξες πεποιθήσεις ή μαγική σκέψη που επηρεάζουν τη συμπεριφορά και που είναι ασύμβατες με τις πολιτισμικές σταθερές (π.χ. δεισιδαιμονία, πίστη σε μαντική ικανότητα, τηλεπάθεια ή «έκτη αίσθηση» σε παιδιά και εφήβους, αλλόκοτες φαντασιώσεις ή αλλόκοτες επίμονες ενασχολήσεις)
3. αςυνήθιστες αντιληπτικές εμπειρίες (σωματικές παραισθήσεις)

4. παράδοξο τρόπο σκέψης και παράδοξο λόγο (π.χ. ασαφή, περιστασιακό, μεταφορικό, υπερλεπτομερειακό ή και στερεότυπο) 

5. καχυποψία ή παρανοειδή ιδεασμός 

6. συρρικνωμένο συναίσθημα 

7. συμπεριφορά ή εμφάνιση που είναι εκκεντρική ή περίεργη

8. έλλειψη στενών ή έμπιστων φίλων (εκτός από των συγγενών πρώτου βαθμού)

9. υπερβολικό κοινωνικό άγχος και τείνει να συνδέεται με παρανοειδείς φόβους παρά με αρνητική εκτίμηση για τον εαυτό του. Η ψυχοθεραπευτική αντιμετώπιση ατόμων με Σχιζότυπη Διαταραχή Προσωπικότητας δεν διαφέρει σημαντικά από αυτή των ατόμων με Σχιζοειδή Διαταραχή Προσωπικότητας. Σε ότι αφορά στην φαρμακοθεραπεία, τα αντιψυχωτικά φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν άτομα με παρανοϊκό ιδεασμό μόνα τους αλλά και σε συνδυασμό με ψυχοθεραπεία (κυρίως στις περιόδους έξαρσης της συμπτωματολογίας). Επίσης χορηγούνται αντικαταθλιπτικά όταν παρατηρούνται καταθλιπτικά συμπτώματα.

Πολλοί ασθενείς με την ανωτέρω διαταραχή είναι ενήλικες με αυτισμό οι οποίοι δεν διαγνώστηκαν ποτέ και δεν έλαβαν κάποιου είδους πρώιμη παρέμβαση στην παιδική ηλικία με αποτέλεσμα λόγω της υποδιάγνωσης να λάβουν εσφαλμένα την "ταμπέλα" της σχιζότυπης διαταραχής. 

Ποιες είναι οι διαφορές της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής από την σχιζοφρένεια ;

     Πολλές φορές η διαφορική διάγνωση των δύο διαταραχών είναι δύσκολη. Το βασικό σημείο της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής είναι πως ανάμεσα στα επεισόδια ο ασθενής δεν έχει την αποδιοργάνωση που χαρακτηρίζει τον σχιζοφρενή ενώ το συναίσθημα δονείται (συχνά και υπερβολικά).                            Σύμφωνα με τα διαγνωστικά κριτήρια της σχιζοςυναιςθηματικής διαταραχής πρέπει κάποτε στην πορεία της νόσου να υπήρχε ένα ψυχωτικό επεισόδιο 2 εβδομάδων και ένα επεισόδιο 1 μήνα με ταυτόχρονα κριτήρια σχιζοφρένειας και μανίας ή κατάθλιψης.                                                                   Η πρόγνωση είναι καλύτερη στη σχιζοσυναισθηματική σε σχέση με την σχιζοφρένεια.

Μήπως πάσχω από Διαταραχή πανικού;

Η διάγνωση της διαταραχής πανικού καθορίζεται από επανειλλημένες και απροσδόκητες κρίσεις πανικού μέσα σε διάστημα ενός μηνός τουλάχιστον. Παράλληλα όμως στο ίδιο διάστημα πρέπει να υπάρχει τουλάχιστον ένα από τα εξής :

1. Προσδοκητικό άγχος δηλαδή άγχος εισβολής μίας επερχόμενης κρίσης δηλαδή επίμονη ανησυχία επανεμφάνισης και άλλων κρίσεων
2.  Έντονη ανησυχία θανάτου, απώλεια ελέγχου ή αίσθημα επερχλομενης τρέλας ή εξευτελισμού)
3. Σταδιακή διαμόρφωση συμπεριφορών αποφυγής με στόχο την αποτροπή επανεμφάνισης κρίσεων

Ως κρίση πανικού ορίζεται μια διακριτή περίοδος έντονης δυσφορίας και φόβου κατά την οποία εμφανίστηκαν ξαφνικά και κορυφώθηκαν μέσα σε δέκα λεπτά τουλάχιστον 4 από τα ακόλουθα συμπτώματα :

1. Αίσθημα λαχανιάσματος
2. Αίσθημα πνιγμού
3. Πόνος ή δυσφορία στο θώρακα
4. Αιμωδίες και μηρμυγκιάσματα
5. Αίσθημα παλμών/ταχυκαρδία
6. Τρόμος
7. Εφίδρωση
8. Ρίγη και συχνά αίσθημα ζέστης
9. Ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση
10. Αίσθημα ζάλης, τάση προς λιποθυμία
11. Αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποποίηση
12. Φόβος απώλειας ελέγχου ή επερχόμενης τρέλας
13. Φόβος θανάτου

Οι κρίσεις πανικού θα πρέπει να διαπιστωθεί ότι δεν οφείλονται σε γενική σωματική κατάσταση ή σε επιδράσεις ουσιών. Για παράδειγμα παρόμοια συμπτώματα εκδηλώνονται στο πλαίσιο καρδιολογικών παθήσεων, όπως το έμφραγμα, η στηθάγχη, η υπέρταση, αναπνευστικών παθήσεων όπως το άσθμα, νευρολογικών όπως το αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο και η επιληψία και ενδοκρινικές παθήσεις όπως οι θερεοειδοπάθειες, ο διαβήτης, η υπογλυκαιμία. Η διαφορική διάγνωση των οργανικών αιτίων της διαταραχής πανικού μπορεί να γίνει εύκολα συνήθως με τη συνεργασία των σχετικών ειδικοτήτων με τον ψυχίατρο. Επιπλέον τοξίκωση και στέρηση από ουσίες όπως το αλκοόλ, τα οπιοειδή, η κοκαϊνη, τα ψευδαισθησιογόνα και η κάνναβη δύναται να εκδηλωθούν με τα θορυβώδη συμπτώματα της κρίσης πανικού.

Η διαταραχή πανικού συχνά συνυπάρχει με άλλες αγχώδεις διαταραχές δηλαδή την αγοραφοβία. (φόβος & αποφυγή τόπων και καταστάσεων από τις οποίες η διαφυγή ή η λήψη βοήθειας σε περίπτωση κρίσης πανικού είναι δύσκολη ή αδύνατη), την κοινωνική φοβία, την διαταραχή μετατραυματικού στρες και την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Επίσης υπάρχει υψηλό ποσοστό συννοσηρότητας με την κατάθλιψη εώς και 50-60% σε κάποια στιγμή της ζωής. Επιπλέκεται με κατάχρηση αλκοόλ και βενζοδιαζεπινών, ουσίες οι οποίες είναι αποτελεσματικές στην προσωρινή καταπράϋνση του άγχους και του πανικού, η παρατεταμένη και αλόγιστη χρήση τους όμως μπορεί να οδηγήσει στην εξάρτηση.

Το άγχος στη διαταραχή πανικού μπορεί να έχει δύο διαφορετικές μορφές. Το αίσθημα πανικού, δηλαδή αιφνίδιο άγχος με μεγάλη «δραματική» ένταση και σύντομη διάρκεια και το προσδοκητικό άγχος (μήπως ξανασυμβεί κρίση) που έχει επίμονη παρουσία και μέτρια ένταση.

Οι συμπεριφορές αποφυγής και ασφάλειας στη διαταραχή πανικού είναι πολλές. Παρατίθενται κάποιες αρκετά συχνές παρακάτω :

• διακοπής φαρμάκων θεωρώντας ότι αυτά ευθύνονται για τις κρίσεις
• Διακοπή σωματικής άσκησης
• Αποφυγή ζέστης
• Αποφυγή ανύψωσης αντικειμένων
• Αποφυγή «ψυχολογικά φορτισμένων» έργων  όπως θρίλερ κ.α.
• Αποφυγή σεξουαλικών σχέσεων
• Αποφυγή συναισθηματικά φορτισμένων συζητήσεων
• Αποφυγή  μπάνιου με κλειστή πόρτα
• Αποφυγή χρήσης ανελκυστήρων
• Αποφυγή εξόδουαπό το σπίτι χωρίς συνοδεία
• Αποφυγή συνεύρεσης με πλήθος
• Αναμονής αναμονής σε ουρές
• Αποφυγή ταξιδιών με τρένο, λεωφορείο, αυτοκίνητο, αεροπλάνο

Συμπεριφορές ασφάλειας που διαμορφώνονται σταδιακά

• Αγχολυτικά στην τζάντα
• Αναζήτηση διαβεβαίωσης
• Να έχει πάντα κάποιον μαζί του όταν βγαίνει από το σπίτι
• Να έχει κάτι να διαβάσει
• Να μιλήσει για κάτι άσχετο
• Να βάλει  μουσική                                                                 Οι συμπεριφορές ασφάλειας στη διαταραχή πανικού ορίζονται όποιες συμπεριφορές βοηθούν με κάποιο τρόπο στη διαχείριση μιας κρίσης πανικού. Η βοήθεια αυτή αν και προσφέρει μία σχετική ανακούφιση βραχυπρόθεσμα, μακροπρόθεσμα όμως συντελεί στη διαιώνιση του προβλήματος, καθώς αυτό δεν αντιμετωπίζει το βασικό αίτιο.

Η κρίση πανικού θα πρωτοεμφανιστεί σχεδόν πάντα σε ανύποπτη χρονική στιγμή, αλλά μπορεί να προηγήθηκε στο πρόσφατο παρελθόν  κάποια κατάσταση συναισθηματικής επιβάρυνσης όπως για παράδειγμα ένας χωρισμός ή μια απαιτητική σωματικά ή ψυχικά  κατάσταση έντονης άσκησης,  στέρησης ύπνου ή χρήσης κάποιας ουσίας. 

  Η διαταραχή πανικού αντιμετωπίζεται φαρμακευτικά με τη χρήση των επιλεκτικών αναστολέων επαναπρόσληψης σεροτονίνης (SSRIs). Η χρήση βενζοδιαζεπινών δεν ενδείκνυται για μεγάλα χρονικά διάστηματα λόγω του κινδύνου εξάρτησης. Η ψυχοθεραπεία εκλογής της διαταραχής πανικού είναι η γνωσιακή .

Ποιες μορφές μπορεί να έχει η δευτερογενής κατάθλιψη στους ηλικιωμένους;

1)Η  Οργανική κατάθλιψη είναι αποτέλεσμα των βιολογικών μεταβολών στον οργανισμό του ασθενούς είτε λόγω μίας νόσου που προσβάλλει και επηρεάζει το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), είτε λόγω λήψεως φαρμάκων που προκαλούν αντίστοιχες βιοχημικές μεταβολές. Κάποια νοσήματα που προκαλούν οργανική κατάθλιψη δευτερογενώς είναι εγκεφαλικά επεισόδια (κυρίως αριστερό ημισφαίριο), οι νόσοι Parkinson και Alzheimer, ενδοκρινικά νοσήματα (π.χ. υποθυρεοειδισμός), νεοπλάσματα (π.χ. παγκρέατος), μεταβολικές διαταραχές (π.χ. αφυδάτωση), αναιμία κ.ά. Επίσης ορισμένα φάρμακα που προκαλούν ως παρενέργεια κατάθλιψη όπως τα αντιυπερτασικά (β-αναστολείς, κλονιδίνη, μεθυλντόπα), τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη, οι βενζοδιαζεπίνες και τα κορτικοστεροειδή.

2) Οι καταθλιπτικές αντιδράσεις μπορεί να είναι αποτέλεσμα σωματικών νοσημάτων όπως στους ηλικιωμένους όπου η σωματική νόσος συνήθως είναι χρόνια και πιθανόν να επιδεινώνεται με την πάροδο του χρόνου. Αυτό σε συνδυασμό με τις άλλες απώλειες που έχουν άνθρωποι αυτής της ηλικίας, όπως απώλεια της κοινωνικής θέσης, του εισοδήματος, ο πιθανός θάνατος γνωστών και φίλων, η απώλεια ανεξαρτησίας λόγω της σωματικής νόσου, μπορεί να προκαλέσει την εξέλιξη σε πραγματική καταθλιπτική νόσο. Ασθενείς με τέτοια μορφή δευτερογενούς κατάθλιψης συνήθως παρουσιάζουν περισσότερο άγχος, αίσθημα έλλειψης και απαισιοδοξία.

Ποιες μορφές μπορεί να έχει η πρωτογενής κατάθλιψη στους ηλικιωμένους;

1) Μείζων κατάθλιψη: όπως ορίζεται από τα δύο διεθνή ταξινομικά συστήματα DSM IV της Αμερικάνικης Ψυχιατρικής Εταιρείας και ICD-10 της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας. Συγκεκριμένα απαιτείται η ύπαρξη καταθλιπτικών συμπτωμάτων για δύο τουλάχιστον εβδομάδες.

* Συναίσθημα (μελαγχολία, απώλεια ενδιαφέροντος, αίσθημα απελπισίας)

* Ψυχοκινητικές διαταραχές (διέγερση ή καταστολή)

* Γνωστικές διαταραχές (ελαττωμένη αυτοεκτίμηση, ενοχές, αυτοκτονικός ιδεασμός, διαταραχή στη μνήμη και συγκέντρωση)

* Σωματικά συμπτώματα (μεταβολές στον ύπνο, το βάρος, την όρεξη, τη σεξουαλική επιθυμία) και

* Κοινωνική απόσυρση

2) Δυσθυμία: χαρακτηρίζεται από συμπτώματα παρόμοια με αυτά της μείζονος κατάθλιψης αλλά λιγότερα σε αριθμό και ελαφρότερα σε βαρύτητα. Επίσης η συμπτωματολογία θα πρέπει να υπάρχει για δύο τουλάχιστον χρόνια τις περισσότερες ημέρες.

3) Άτυπες μορφές: παρατηρούνται συνήθως σε ασθενείς με όψιμης έναρξης κατάθλιψη, δηλαδή εμφάνιση πρώτου επεισοδίου μετά το 60ό έτος. Οι άτυπες μορφές ονομάζονται και συγκαλυμμένη κατάθλιψη (masked depression), γιατί χαρακτηρίζονται από άρνηση του καταθλιπτικού συναισθήματος, το οποίο εμφανίζεται με τη μορφή σωματικών ή γνωστικών συμπτωμάτων. Μερικές από τις σωματικές ενοχλήσεις για τις οποίες παραπονούνται αυτοί οι ασθενείς είναι κόπωση, διάχυτα άλγη, γαστρεντερικά ενοχλήματα και ελαττωμένη ενεργητικότητα. Γενικά στην κλινική εικόνα κυριαρχούν δύο μορφές σωματοποίησης, η υποχονδρίαση και οι αντιδράσεις μετατροπής. Η δευτερογενής υποχονδρίαση που παρατηρείται στους ηλικιωμένους και συγκαλύπτει την κατάθλιψη θα πρέπει να διαφορογιγνώσκεται από την πρωτογενή υποχονδρίαση, η οποια εμφανίζεται ως επί το πλείστον πολύ νωρίτερα στη ζωή ενός ανθρώπου, στην τρίτη ή τέταρτη δεκαετία της ζωής. Υποχονδρίαση που εμφανίζεται με όψιμη έναρξη δεν θα πρέπει να θεωρείται φυσιολογικό επακόλουθο της γήρανσης, αλλά ένα σημάδι ψυχολογικής δυσφορίας και ειδικά κατάθλιψης. Να σημειωθεί ότι η υποχονδρίαση στους ηλικιωμένους μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο για απόπειρες αυτοκτονίας. Συμπτώματα από αντιδράσεις μετατροπής που εμφανίζονται για πρώτη φορά σε προχωρημένη ηλικία επίσης θα πρέπει να θεωρούνται ότι καλύπτουν καταθλιπτική συμπτωματολογία.

Η κατάθλιψη στους ηλικιωμένους μπορεί να συγκαλύπτεται και από γνωστικού τύπου διαταραχές, όπως προαναφέρθηκε. Κύρια συμπτώματα σ' αυτή την περίπτωση είναι διαταραχές στη συγκέντρωση και τη μνήμη, με αποτέλεσμα την εμφάνιση της κλινικής εικόνας της ψευδοάνοιας. Ένα αδρό διαφοροδιαγνωστικό σημείο από πραγματικές εκφυλιστικές άνοιες είναι ότι σε εξετάσεις νοητικής κατάστασης (mental status examinations) ο ψευδοανοϊκός καταθλιπτικός απαντά συνήθως "δεν ξέρω" δείχνοντας μία αδιαφορία για επικοινωνία, αντίθετα με τον οργανικό ανοϊκό που προσπαθεί να καλύψει τα ελλείματά του. Ας σημειωθεί εδώ ότι σε περίπου 30% των οργανικών ανοϊκών συνυπάρχει κατάθλιψη και σ' αυτές τις περιπτώσεις το διαγνωστικό έργο γίνεται δυσκολότερο.

Παραληρητική διαταραχή

Τί είναι παραληρητική διαταραχή;

Αποτελεί μία ψυχική διαταραχή της οποίας μοναδική προεξέχουσα εκδήλωση είναι μια και μόνο αλλόκοτη παραληρητική ιδέα, που είναι σταθερή και ακλόνητη .Είναι λίγο πιο συχνή στις γυναίκες σε σχέση με τους άντρες. Ο επιπολασμός είναι 0,3-0,8% και η επίπτωση 26-30/100.000. Η μέση ηλικία έναρξης είναι από τα 37 έως τα 47 (μέση ηλικία), αλλά μπορεί να συμβεί σε κάθε ηλικία μετά τα 18 έτη. Να σημειωθεί πως η παραληρητική διαταραχή δεν αποτελεί υπότυπο, ούτε πρόδρομο στάδιο της σχιζοφρένειας. Στην παραληρητική διαταραχή (παράνοια), το βασικό κλινικό χαρακτηριστικό της νόσου είναι παραληρητικές ιδέες, οι οποίες χρονολογούνται επί μακρού. Η παραληρητική ιδέα είναι μία ή περισσότερες, συναφείς, όμως, μεταξύ τους. Στις μισές περίπου περιπτώσεις οι παραληρητικές ιδέες διαρκούν για όλη τη ζωή του ατόμου. Οι παραληρητικές ιδέες είανι καλά οργανωμένες και δεν είναι αλλόκοτες, διαρκούν τουλάχιστον 1 μήνα και συχνά ο εξεταστής αναρωτιέται για το εαν ο ασθενής λέει αλήθεια. Πιο συχνά οι παραληρητικές ιδέες είναι διωκτικού (δηλητηρίασης, παρακολούθησης, σεξουαλικής υφής) περιεχομένου, συχνά επίσης είναι ζηλοτυπικού, ερωτομανιακού, μεγαλομανιακού (ειδικές ικανότητες) και σωματικού χαρακτήρα (σωματικό ελάττωμα ή νόσο) Δεν υπάρχει έντονη διαταραχή στη λειτουργικότητα και τη συμπεριφορά. Όταν παρουσιάζεται διαταραχή της συμπεριφοράς, αυτό σχετίζεται πάντα με την παραληρητική ιδέα, η οποία δεν ανταποκρίνεται φυσικά σε κριτικά αντεπιχειρήματα. Συχνά ο ασθενής είναι αποκρυπτικός όταν ερωτάται. Όταν αμφισβητείται γίνεται επιθετικός και εκνευρίζεται. Η παραληρηική ιδέα οδηγεί σε συμπεριφορά διαφορετική από τη συνηθισμένη του ατόμου και του δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινότητα. Συχνότερα πάντως οδηγεί σε κοινωνική απομόνωση λόγω του ότι οι ασθενείς είναι υπερευαίσθητοι και σε υπερεγρήγορση. Από την άλλη, οι υψηλού επιπέδου ικανότητές τους δεν αμφισβητούνται.

Οι ασθενείς σπάνια καταφεύγουν σε θεραπεία με τη θέληση τους, συνήθως προσάγονται από τρομαγμένους συγγενείς. Η δημιουργία επαφής είναι δύσκολη, αφού το άτομο είναι εχθρικός επειδή φοβάται. Μια επιτυχής ψυχοθεραπεία μπορεί να επιτρέψει στον ασθενή να προσαρμοστεί καλύτερα στην κοινωνία παρά τις επίμονες παραληρητικές του ιδέες. Η νοσηλεία κρίνεται απαραίτητα εάν ο ασθενής έχει αυτοκαταστροφικές ή ετεροκαταστροφικές ενορμήσεις, αν εμφανίζει ακραία λειτουργική έκπτωση ή αν χρήζει ενδελεχούς ιατρικού ελέγχου. Η φαρμακοθεραπεία με αντιψυχωσικά είναι σχεδόν πάντα απαραίτητη. 

Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τη διαταραχή πανικού

Τί είναι η Διαταραχή Πανικού;

 

Η διαταραχή πανικού χαρακτηρίζεται από  επανειλημμένες και απροσδόκητες κρίσεις πανικού, με παρουσία για τουλάχιστον ένα μήνα, ενός τουλάχιστον από τα ακόλουθα:

1. Επίμονη ανησυχία ότι θα υπάρξουν και άλλες προσβολές

2. Ανησυχία για τις επιπτώσεις της προσβολής (ενδεχόμενος θάνατος, απώλεια ελέγχου ή τρέλα)

3. Σημαντική αλλαγή της συμπεριφοράς, που συνδέεται με τις προσβολές

  Οι προσβολές πανικού δεν οφείλονται στις άμεσες φυσιολογικές δράσεις μιας ουσίας ή σε γενική σωματική κατάσταση

  Οι προσβολές πανικού δεν παρατηρούνται στα πλαίσια άλλης ψυχική διαταραχή όπως:

• Κοινωνική φοβία

• Ειδική φοβία

• Ιδεοψυχαναγκαστικές ​κρίσεις πανικού μπορεί να εμφανιστούν σε κάθε μια από αυτές τις διαταραχές.

• PTSD

(Το DSM-IV θεωρεί την αγοραφοβία δευτερογενή διαταραχή ενώ το ICD-10 τη θεωρεί το κυρίαρχο πρόβλημα).

 

Κρίση πανικού:

Διακριτή περίοδος έντονου φόβου ή δυσφορίας, κατά την οποία εμφανίστηκαν αιφνίδια και κορυφώθηκαν μέσα σε 10 λεπτά 4 ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:

1. Αίσθημα λαχανιάσματος

2. Αίσθημα πνιγμονής​

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

3. Φόβος θανάτου​(συνέπεια αναπνευστικής αλκάλωσης)

4. Πόνος ή δυσφορία στο θώρακα​​​

5. Παραισθήσεις (αιμωδίες και μηρμυγκιάσματα)

6. Αίσθημα παλμών και ταχυκαρδίας

7. Τρόμος

8. Εφίδρωση

9. Ρίγη ή αίσθημα ζέστης

10. Ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση

11. Αίσθημα ζάλης, τάση προς λιποθυμία​

ΜΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

12. Αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποποίηση​ με καρδιαγγειακά και γαστρεντερικά συμπτώματα,

13. Φόβος απώλειας ελέγχου ή επερχόμενης τρέλας​ψυχολογικά συμπτώματα και τύπου ζάλης

 

 

Κατηγοριοποίηση κρίσεων, αναλόγως συμπτωμάτων:

1. Καρδιοαναπνευστικά

2. Συμπτώματα τύπου ζάλης

3. Ψυχολογικά

4. Γαστρεντερικά

 

1. Αναπνευστικός τύπος:

• Συμπτώματα πνιγμού, αίσθημα βάρους στο στήθος, μουδιάσματα, φόβος θανάτου, τάση φυγής

• Εμφανίζεται συχνά σε ηλικιωμένα άτομα με αναπνευστικά προβλήματα,

• Οι βαρείς καπνιστές έχουν αυξημένο ποσοστό εμφάνισης κρίσεων πανικού.

2. Ο μη αναπνευστικός τύπος: Αίσθημα παλμών, ζάλη, τρόμος, εξάψεις, εφίδρωση, ναυτία, φόβος τρέλας ή απώλειας ελέγχου, αποπροσωποποίηση

 

 

Κλινική εικόνα:

Σχετικά με τα συμπτώματα:

• Οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται απροσδόκητα  συχνά δε ως «κρίσεις πανικού περιορισμένων συμπτωμάτων» και, τουλάχιστον αρχικά, δε συνδέονται με συγκεκριμένες καταστάσεις.  

• Μερικές φορές εμφανίζονται ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου (στάδια 2&3) ή σε φάσεις χαλάρωσης, γεγονός που υποδεικνύει βιολογική ευαλωτότητα: «νυχτερινές κρίσεις πανικού»

Σχετικά με την αντίδραση του ασθενή σε αυτά:

• Διακατέχεται από άγχος προσμονής, το οποίο θέτει το αυτόνομο νευρικό σύστημα σε ετοιμότητα και ευοδώνει την επόμενη κρίση

• Μπορεί να αρχίσει να αποφεύγει τις καταστάσεις κάτω από τις οποίες εμφανίστηκε η κρίση και να αναπτύξει αγοραφοβία.

 

 

Αιτιοπαθογένεια:

• Κληρονομικότητα: Οι συγγενείς έχουν έως 20πλάσιο κίνδυνο να νοσήσουν. Κληρονομησιμότητα: 70%

• Υπερευαισθησία του βιολογικού συστήματος συναγερμού στα επίπεδα γαλακτικού και CO2,  προκαλεί υπέρπνοια που οδηγεί σε αναπνευστική αλκάλωση, με συνέπεια συμπτώματα όπως ζάλη, αιμωδίες, προκάρδιο άλγος.

• Αυτόνομο νευρικό σύστημα: σε ορισμένους ασθενείς παρατηρείται αυξημένη διεγερσιμότητα του συμπαθητικού, αργή προσαρμογή σε επαναλαμβανόμενα ερεθίσματα και υπερβολική αντίδραση σε ερεθίσματα μέτριας έντασης.

 

Συννοσηρότητα:

• Κατάθλιψη: 60% εμφανίζουν κάποια στιγμή κατάθλιψη, 30 – 60% των καταθλιπτικών ασθενών, αναπτύσσουν κάποια στιγμή διαταραχή πανικού.

• Κατάχρηση αλκοόλ (30%) και ΒΕΝΖΙΔΙΑΖΕΠΙΝΩΝ!!! σε μία προσπάθεια αυτοΐασης.

• Σωματικές παθήσεις και καταστάσεις: καρδιακή νόσος (25% των καρδιοπαθών πληρούν τα κριτήρια για διαταραχή πανικού), υπέρταση, κάπνισμα, άσθμα, ευερέθιστο έντερο, κεφαλαλγίες (κυρίως ημικρανίες)

 

Πορεία και πρόγνωση:

• Η πρόγνωση είναι γενικά καλή, λόγω αποτελεσματικών θεραπειών

• Η πορεία είναι χρόνια με διακυμάνσεις στην ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων.

• Η ποιότητα ζωής είναι παρόμοια με την κατάθλιψη, και χειρότερη από ορισμένες παθολογικές νόσους

• Πιθανό να επιπλακεί με κατάθλιψη (60%), αυτοκτονικότητα και κατάχρηση αλκοόλ ή/και ηρεμιστικών

• Αυτοκτονικότητα:

- 18 ΦΟΡΕΣ!!! συχνότερη η απόπειρα  σε άτομα που είχαν κάποτε διαταραχή πανικού

o αυτοκτονία.

• 3 φορές πιο συχνή σε άτομα με αμιγή διαταραχή πανικού

• 8 φορές πιο συχνή σε άτομα με διαταραχή πανικού και κατάθλιψη

• Οι ασθενείς κάνουν συχνή χρήση υπηρεσιών υγείας. Πρόκειται για την αγχώδη διαταραχή που συναντάται συχνότερα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και πολλές φορές λόγω έλλειψης ψυχιατρικής κουλτούρας των ιατρών άλλων ειδικοτήτων  ο ασθενής φτάνει να εξαρτάται αποκλειστικά από τη χρήση βενζοδιαζεπινών  χωρίς ουσιαστική φαρμακευτική θεραπεία και ψυχοθεραπευτική προσέγγιση με περαιτέρω καταστροφικές συνέπειες στον ψυχισμό του αλλά και γενικά στη ζωή του.

Γιατί παθαίνουμε κατάθλιψη ;

 

Οι Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που σχετίζονται με την κατάθλιψη περιλαμβάνουν:

Την Επίδραση του περιβάλλοντος , όπως:

•Τυχόν  ψυχοπιεστικά γεγονότα στην ενήλικη ζωή (ανεργία, διαζύγιο, πένθος, κακή οικονομική κατάσταση) μπορεί να προηγηθούν της εμφάνισης  καταθλιπτικού επεισοδίου. Όσο προχωρά η νόσος, τα επεισόδια πυροδοτούνται με όλο και με  ηπιότερα ψυχοπιεστικά γεγονότα

• Τυχόν ψυχοπιεστικά γεγονότα στην παιδική ηλικία (απώλεια γονέα πριν τα 11, κακοποίηση παιδιού), αυξάνουν την πιθανότητα κατάθλιψης στην ενήλικη ζωή.

• Ουσίες και φάρμακα και ασθένειες μπορεί να συμμετέχουν.

Ψυχολογικοί παράγοντες:

1. Υπάρχει μιαΨυχαναλυτική θεώρηση για την κατάθλιψη

• Η αποτυχία διαχείρισης της απώλειας, λόγω μη αυτονομίας, η οποία προϋποθέτει μεταξύ άλλων την ικανότητα δηλαδή να κουβαλάει συμβολικά μέσα του αντικείμενα που απομακρύνονται ή χάνονται . Στη χειρότερη των περιπτώσεων το άτομο πιστεύει πως δεν έχει νόημα η ύπαρξή του εφόσον έχασε το αντικείμενο με το οποίο ταυτίστηκε και δεν ξέρει τι να κάνει με τα αισθήματα θυμού απέναντι στο αντικείμενο, τα οποία είναι φυσιολογικά. Αν τα στρέψει ενάντια στον εαυτό του τότε παθαίνει κατάθλιψη.

• Μανία: Η μανία θα μπορούσε να είναι μια άμυνα ενάντια στην κατάθλιψη.

2. Γνωσιακή θεωρία: αρνητικές ιδέες για τον εαυτό, το περιβάλλον και το μέλλον όπως και η τάση να εστιάζει επιλεκτικά οδηγούν σε κατάθλιψη

3. Συμπεριφορική θεωρία: αίσθημα αβοηθητότητας,

4. Συστημική θεωρία: Το καταθλιπτικό άτομο με το να θυσιάζεται , κερδίζει ίσως τη φροντίδα των άλλων.

Ποια λάθη κάνουμε στην επιλογή συντρόφου, με αποτέλεσμα να καταλήγουμε εγκλωβισμένοι σε μια σχέση

-Αν  στηριζόμαστε αποκλειστικά στην σεξουαλική έλξη αυτό δεν αρκεί ώστε να θεμελιώσει από μόνη της γερές βάσεις γιατί συνήθως έχει φθίνουσα πορεία.

-Η σύγχυση μεταξύ πάθους (κεραναυνοβόλου έρωτα) και αγάπης δημιουργεί ψευδαισθήσεις και οδηγεί σε λανθασμένες προσδοκίες. Θα πρέπει να μάθουμε να αναγνωρίζουμε τα συναισθήματά μας.

-Η εξιδανίκευση του/της συντρόφου μας, μας οδηγεί συχνά στο να αγνοούμε τα πραγματικά χαρακτηριστικά του ανθρώπου που έχουμε δίπλα μας.

-Η   αναπαραγωγή οικογενειακών στερεοτύπων. Η αναζήτηση μητρικού ή πατρικού προτύπου, η ταύτιση με άτομα της οικογένειας δημιουργούν σύγχυση ρόλων.

-Η  πλήρης απόρριψη των οικογενειακών καταβολών. Η μετεξέλιξη μιας σχέσης σε οτιδήποτε δεν θυμίζει την οικογένειά μας, δημιουργεί προστριβές και αποφυγές για τις πραγματικές αιτίες αυτής της επιλογής.

-Τα   αισθήματα απελπισίας. Η αγωνία της αποκατάστασης όταν όλοι γύρω μας ΄΄τακτοποιούνται΄’ είναι ο χειρότερος σύμβουλος.

-Η   επιλογή ανθρώπων με γνώμονα την κάλυψη των δικών μας κενών και ανασφαλειών, χωρίς αντικειμενική κρίση ή συναισθηματικό φίλτρο.

-Η   έλλειψη αυτοεκτίμησης. Η συνεχής ανάγκη της επιβεβαίωσης μπορεί να οδηγήσει σε λανθασμένες επιλογές.

-Ο φόβος του μέλλοντος. Η αναζήτηση σιγουριάς και σταθερότητας οδηγεί σε αγχώδεις και βεβιασμένες επιλογές.

-Η χρησιμοποίηση μιας σχέσης ή ενός συντρόφου ως ΄΄γιατρικό΄΄ για τις δυσκολίες της ζωής μας.

Σχιζοφρένεια και IQ

Οι άνθρωποι με υψηλή νοημοσύνη ενδεχομένως έχουν λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν σχιζοφρένεια, ιδίως εκείνοι που έχουν γενετική προδιάθεση για εκδήλωση της νόσου, ανακάλυψαν Αμερικανοί επιστήμονες.

Η νέα έρευνα που δημοσιεύεται στην αμερικανική Επιθεώρηση Ψυχιατρικής έρχεται σε ευθεία αντίθεση με παλαιότερες μελέτες που υποστήριζαν ότι οι νοήμονες άνθρωποι κινδυνεύουν περισσότερο να εκδηλώσουν διανοητικές διαταραχές. «Αν είσαι πραγματικά έξυπνος, τότε τα γονίδια της σχιζοφρένειας δεν έχουν πολλές πιθανότητες να δράσουν» δηλώνει χαρακτηριστικά ο επικεφαλής της ομάδας του Virginia Commonwealth University που πραγματοποίησε την σχετική έρευνα, Δρ. Κένεθ Κέντλερ.

Τα ακριβή αίτια της σχιζοφρένειας δεν είναι σαφή αλλά οι επιστήμονες έχουν αποδείξει ότι η διαταραχή είναι οικογενής: στο 1% του γενικού πληθυσμού που έχει διαγνωσθεί με την νόσο, περίπου το 10% έχει κάποιο συγγενή πρώτου βαθμού (γονέα, αδελφό, αδελφή) πάσχοντα. Αξιολογώντας τον δείκτη νοημοσύνης 1.204.983 ατόμων για να διαπιστώσει κατά πόσο το IQ επηρεάζει τον κίνδυνο εμφάνισης σχιζοφρένειας στον γενικό πληθυσμό και δη μεταξύ εξαδέλφων, ετεροθαλών και αμφιθαλών ατόμων εκ των οποίων ορισμένοι είχαν συγγενή με την συγκεκριμένη διαταραχή, η ερευνητική ομάδα βρήκε ότι άτομα με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης ήταν πιθανότερο να εκδηλώσουν την νόσο από εκείνα με υψηλό IQ.
 Ακόμη μεγαλύτερες πιθανότητες εμφάνισαν άτομα με οικογενειακό ιστορικό σχιζοφρένειας. Ως πρόγνωση του κινδύνου για ενδεχόμενη σχιζοφρένεια λαμβάνεται η απόκλιση του δείκτη νοημοσύνης μας από το προβλεπόμενο IQ που παίρνουμε από τους συγγενείς μας, εξηγεί ο καθηγητής Κέντλερ. «Εάν είναι λίγο χαμηλότερος, αυτό ενέχει υψηλό κίνδυνο… Χαμηλότερο IQ από αυτό που θα έπρεπε βάσει της γενετικής δομής και του οικογενειακού υποβάθρου προδιαθέτει εντονότερα για σχιζοφρένεια».
 Βεβαίως, ο αυξημένος κίνδυνος σχιζοφρένειας που σχετίζεται με χαμηλό δείκτη νοημοσύνης μπορεί να επηρεάζεται και από άλλους εξωγενείς παράγοντες που μειώνουν την ευφυία, όπως παιδικά τραύματα ή η πρώιμη χρήση ναρκωτικών, προσθέτει. Ούτε είναι απόλυτο πως άνθρωποι με υψηλό IQ δεν αναπτύξουν σχιζοφρένεια. Χαρακτηριστικό παράδειγμα ο Αμερικανός μαθηματικός Τζον Νας –τον οποίο υποδύθηκε το 2001 στην ταινία «A Beautiful Mind» ο Ράσελ Κρόου– που έπασχε από σχιζοφρένεια αλλά κέρδισε το Βραβείο Νομπέλ Οικονομικών Επιστημών. 

Σύνδρομο στέρησης από βενζοδιαζεπίνες . Ποια είναι τα συμπτώματα;

Τα συμπτώματα του στερητικού συνδρόμου από βενζοδιαζεπίνες (lexotanil, tavor, xanax, stedon κ.ά.) χωρίζονται σε τέσσερις ομάδες :  

1. Γνωστικά και συναισθηματικά ελλείμματα

2. Διαταραχές του ύπνου 

3. Σωματικά συμπτώματα και σημεία (από το αυτόνομο νευρικό σύστημα) και 

4. Αντιληπτικές διαταραχές   

Η συμπτωματολογία αυτή κυμαίνεται από ήπια μέχρι έντονη και δυνητικά απειλητική για τη ζωή. Τα φάρμακα με βραχύ χρόνο ημιζωής μπορεί να προκαλέσουν στερητικό σύνδρομο ταχύτερης έναρξης και με περισσότερο σοβαρά συμπτώματα συγκριτικά με φάρμακα με μεγαλύτερο χρόνο ημιζωής.  

Οποιοσδήποτε έχει λάβει βενζοδιαζεπίνες για τουλάχιστον 2 εβδομάδες θα πρέπει να ακολουθεί πρόγραμμα σταδιακής διακοπής τους. Η μείωση της ημερήσιας δόσης δεν πρέπει να ξεπερνά το 10-20% εβδομαδιαίως και η ολοκλήρωση του προγράμματος μπορεί να διαρκέσει από ένα μήνα έως και μήνες ανάλογα με το μέγεθος της χρήσης).  

Σημεία ενδεικτικά μείζονος συμπτωματολογίας στέρησης  είναι οι σπασμοί grand mal, ψυχωτικά συμπτώματα, υπερπυρεξία και κώμα που μπορεί να καταλήξει στο θάνατο. Μπορεί να συνυπάρχουν άγχος, ανησυχία, δυσφορία, αισιοδοξία, ευερεθιστότητα, ιδεοληπτικός μηρυκασμός, παρανοειδής ιδεασμός, διαταραχές ύπνου, αϋπνία, καθώς και συμπτώματα από το αυτόνομο όπως ταχυκαρδία, αύξηση της αρτηριακής πίεσης, τρόμος, εφίδρωση, αντιληπτικές διαταραχές, αποπροσωποποίηση, αποπραγματοποίηση κλπ. 

Ποιες είναι οι παρενέργειες των αντικαταθλιπτικών

​Οι περισσότερες παρενέργειες εμφανίζονται στην αρχή και υποχωρούν στη συνέχεια. Οι σεξουαλικές διαταραχές και η αύξηση σωματικού βάρους ωστόσο, παραμένουν για όσο διαρκεί η χορήγηση και επηρεάζουν σημαντικά το βαθμό συμμόρφωσης στην φάση σταθεροποίησης.

Τρικυκλικά και άλλα 1ης γενιάς αντικαταθλιπτικά

1.Με μη εκλεκτική αναστολή επαναπρόσληψης μονοαμινών (SRI): Αμιτριτπυλίνη (Saroten), Δοξεπίνη (Sinequan), Χλωριμιπραμίνη (Anafranil)

Παρενέργειες: αντιχολινεργικές (ορθοστατική υπόταση, ξηροστομία, δυσκοιλιότητα, δυσουρία, θάμβος όρασης, ντελίριο) ορθοστατική υπόταση, επιληψία, καρδιοτοξικότητα (επιβράδυνση αγωγής ερεθισμάτων στο μυοκάρδιο, κινιδινική δράση)           διευκόλυνση απόπειρας

2. Με εκλεκτική ή κυρίαρχη αναστολή επαναπρόσληψης Νοραδρεναλίνης (NRI): Μαπροτιλίνη(Ludiomil)

3. Τραζοδόνη (Trittico)

Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης Σεροτονίνης (SSRIs):

S-σιταλοπράμη (Cipralex,Entact), Σιταλοπράμη (Seropram), 

Παροξετίνη (Seroxat) 20-60 mg/d, Φλουοξετίνη (Ladose) 20-80 mg/d, Σερτραλίνη (Zoloft) 50-200 mg/d, Φλουβοξαμίνη (Dumyrox) 100-300mg/d

Παρενέργειες: αρχικό άγχος, γαστρική δυσφορία, κεφαλαλγία και δοσοεξαρτώμενη σεξουαλική δυσλειτουργία

Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης Σεροτονίνης και Νοραδρεναλίνης (SSNRI)

Βενλαφαξίνη (Efexor, Melocin, Velept)

παρενέργειες: υπνηλία, καταστολή (ειδικά τις πρώτες ημέρες), υπέρταση (σε ημερήσιες δόσεις μεγαλύτερες των 300mg)

Ντουλοξετίνη (Cymbalta

παρενέργειες: αϋπνία ή υπνηλία, καταστολή, αρτηριακή υπέρταση(χωρίς σημαντική υπερτασιογόνο δράση), ναυτία, διάρροια, κεφαλαλγία, ξηροστομία

Εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόσληψης Νοραδρεναλίνης και Ντοπαμίνης (NDRI)

Βουπροπιόνη (Zyban)

Παρενέργειες: σπάνια επιληπτικές κρίσεις (δοσοεξαρτώμενες)

Εκλεκτικό στη Νοραδρεναλίνη σεροτονεργικό αντικαταθλιπτικό, με ανταγωνισμό α2 (NaSSA)

Μιρταζαπίνη (Remeron)

Παρενέργειες: αύξηση της όρεξης και του βάρους,  υπνηλία(κυρίως σε χαμηλές δόσεις / υποχωρεί μετά τις πρώτες ημέρες, ξηροστομία

Αναστολείς Μοναμινοοξειδάσης (MAO-Ι)

Μοκλοβεμίδη (Aurorix) υπογλυκαιμικά επεισόδια κ.α.

Λοιποί μηχανισμοί δράσης:

Αγομελαντίνη (Valdoxan)