Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Γενικευμένη αγχώδης διαταραχή

Γενικός ορισμός:
• Ανησυχία για καθημερινά προβλήματα, σε βαθμό δυσανάλογο του μεγέθους των προβλημάτων.
• Συνοδεύεται από χρόνια και έντονα συμπτώματα από το Αυτόνομο Νευρικό Σύστημα.
• Το άγχος είναι διαρκές: δεν αναδύεται μόνο κάτω από ορισμένες συνθήκες, ούτε βελτιώνεται κάτω από άλλες («ελεύθερα επιπλέον άγχος»)

Διάγνωση DSM IV
Α. Υπερβολικό άγχος και ανησυχία, τις περισσότερες ημέρες μιας περιόδου τουλάχιστον 6 μηνών, για σειρά γεγονότων ή δραστηριοτήτων
Β. Το άτομο αισθάνεται ότι είναι δύσκολο να ελέγξει την ανησυχία
Γ. Το άγχος και η ανησυχία συνδέονται με 3 ή περισσότερα από τα παρακάτω:
1. Δυσκολία συγκέντρωσης ή αίσθημα ότι το μυαλό αδειάζει
2. Ευερεθιστότητα λόγω
3. Νευρικότητα ή αίσθημα αγωνίας ή με τεντωμένα νεύρα υπερεγρήγορσης
4. Αρχική και ενδιάμεση αϋπνία, κακή ποιότητα ύπνου
5. Μυϊκή τάση λόγω
6. Εύκολη κόπωση μυϊκής έντασης
Ε. Το άγχος δεν περιορίζεται στα πλαίσια μιας διαταραχής του άξονα Ι όπως:
• Προσβολή πανικού
• Κοινωνική φοβία
• Ιδεοψυχαναγκαστική Διαταραχή
• PTSD
• Σωματοποιητική διαταραχή
• Υποχονδρίαση
• Ανορεξία
Z. Τα παραπάνω συμπτώματα προκαλούν σημαντική έκπτωση λειτουργικότητας
Ε. Η διαταραχή δεν οφείλεται στις άμεσες φυσιολογικές δράσεις μιας ουσίας ή σε γενική σωματική κατάσταση, ενώ δεν εμφανίζεται αποκλειστικά κατά τη διάρκεια μιας διαταραχής της διάθεσης, ψυχωτικής διαταραχής ή διάχυτης αναπτυξιακής διαταραχής

Επιδημιολογία:
• Δια βίου επιπολασμός: 2-5% με αυστηρά κριτήρια
• Ηλικία έναρξης: 16 – 24 (μερικά ξεκινούν σε ηλικία >30)
• Φύλο: γυναίκες / άνδρες 2:1 – 3:1

Αιτιοπαθογένεια:
• Κληρονομικότητα: 6 φορές συχνότερη σε συγγενείς 1ου βαθμού (25%). Μελέτες διδύμων: ΜΖ>ΔΖ
• PET: μειωμένος μεταβολισμός στα βασικά γάγγλια και τη λευκή ουσία.
• ΗΕΓ: κατακερματισμός αρχιτεκτονικής ύπνου, μείωση, φάσης 1, 3 και REM
• Γνωσιοσυμπεριφορική θεωρία: επιλεκτική εστίαση προσοχής, διαταραχές στην επεξεργασία πληροφοριών, αρνητική εκτίμηση προσωπικών ικανοτήτων αντιμετώπισης προβλημάτων.

Συννοσηρότητα:
Στο 50 – 90% των ασθενών, πιθανό να συνυπάρχουν και άλλες ψυχιατρικές διαταραχές: Συχνότερα συνυπάρχει με κοινωνική ή ειδική φοβία, διαταραχή πανικού, μείζων καταθλιπτική διαταραχή, αλλά και δυσθυμία ή διαταραχές σχετιζόμενες με τη λήψη ουσιών

Πορεία και πρόγνωση:
• Χρόνια πορεία με μικρές διακυμάνσεις, ενώ είναι πιθανό να βελτιώνεται με το χρόνο.
• Αν και συχνή διαταραχή, μόνο το 1/3 επισκέπτεται ψυχίατρο, ενώ πολλοί επισκέπτονται ιατρούς άλλων ειδικοτήτων. ~10% των ασθενών πρωτοβάθμιας περίθαλψης έχουν γενικευμένο άγχος

Θεραπεία: πρέπει να είναι μακρόχρονη.
• Πρώτα θα πρέπει να αποκλείονται οργανικά και λοιπά ψυχιατρικά αίτια άγχους
• Βουσπιρόνη: σε ηπιότερες καταστάσεις, δεν επιδρά ωστόσο στα σωματικά συμπτώματα.
• SSRIs, Βενλαφαξίνη, Ντουλοξετίνη, Μιτραζαπίνη
• Γνωσιακή ψυχοθερσπεία: μόνο από έμπειρους θεραπευτές, διότι απαιτεί συνολικό χειρισμό του ασθενή (τεχνικές χαλάρωσης και βιοανάδραση, για τον έλεγχο σωματικών συμπτωμάτων, αναδόμηση γνωσιών περί ανικανότητας και τρόπων επεξεργασίας πληροφοριών).