Όλα όσα πρέπει να ξέρετε για τη διαταραχή πανικού

Τί είναι η Διαταραχή Πανικού;

 

Η διαταραχή πανικού χαρακτηρίζεται από  επανειλημμένες και απροσδόκητες κρίσεις πανικού, με παρουσία για τουλάχιστον ένα μήνα, ενός τουλάχιστον από τα ακόλουθα:

1. Επίμονη ανησυχία ότι θα υπάρξουν και άλλες προσβολές

2. Ανησυχία για τις επιπτώσεις της προσβολής (ενδεχόμενος θάνατος, απώλεια ελέγχου ή τρέλα)

3. Σημαντική αλλαγή της συμπεριφοράς, που συνδέεται με τις προσβολές

  Οι προσβολές πανικού δεν οφείλονται στις άμεσες φυσιολογικές δράσεις μιας ουσίας ή σε γενική σωματική κατάσταση

  Οι προσβολές πανικού δεν παρατηρούνται στα πλαίσια άλλης ψυχική διαταραχή όπως:

• Κοινωνική φοβία

• Ειδική φοβία

• Ιδεοψυχαναγκαστικές ​κρίσεις πανικού μπορεί να εμφανιστούν σε κάθε μια από αυτές τις διαταραχές.

• PTSD

(Το DSM-IV θεωρεί την αγοραφοβία δευτερογενή διαταραχή ενώ το ICD-10 τη θεωρεί το κυρίαρχο πρόβλημα).

 

Κρίση πανικού:

Διακριτή περίοδος έντονου φόβου ή δυσφορίας, κατά την οποία εμφανίστηκαν αιφνίδια και κορυφώθηκαν μέσα σε 10 λεπτά 4 ή περισσότερα από τα ακόλουθα συμπτώματα:

1. Αίσθημα λαχανιάσματος

2. Αίσθημα πνιγμονής​

ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

3. Φόβος θανάτου​(συνέπεια αναπνευστικής αλκάλωσης)

4. Πόνος ή δυσφορία στο θώρακα​​​

5. Παραισθήσεις (αιμωδίες και μηρμυγκιάσματα)

6. Αίσθημα παλμών και ταχυκαρδίας

7. Τρόμος

8. Εφίδρωση

9. Ρίγη ή αίσθημα ζέστης

10. Ναυτία ή κοιλιακή ενόχληση

11. Αίσθημα ζάλης, τάση προς λιποθυμία​

ΜΗ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ

12. Αποπραγματοποίηση ή αποπροσωποποίηση​ με καρδιαγγειακά και γαστρεντερικά συμπτώματα,

13. Φόβος απώλειας ελέγχου ή επερχόμενης τρέλας​ψυχολογικά συμπτώματα και τύπου ζάλης

 

 

Κατηγοριοποίηση κρίσεων, αναλόγως συμπτωμάτων:

1. Καρδιοαναπνευστικά

2. Συμπτώματα τύπου ζάλης

3. Ψυχολογικά

4. Γαστρεντερικά

 

1. Αναπνευστικός τύπος:

• Συμπτώματα πνιγμού, αίσθημα βάρους στο στήθος, μουδιάσματα, φόβος θανάτου, τάση φυγής

• Εμφανίζεται συχνά σε ηλικιωμένα άτομα με αναπνευστικά προβλήματα,

• Οι βαρείς καπνιστές έχουν αυξημένο ποσοστό εμφάνισης κρίσεων πανικού.

2. Ο μη αναπνευστικός τύπος: Αίσθημα παλμών, ζάλη, τρόμος, εξάψεις, εφίδρωση, ναυτία, φόβος τρέλας ή απώλειας ελέγχου, αποπροσωποποίηση

 

 

Κλινική εικόνα:

Σχετικά με τα συμπτώματα:

• Οι κρίσεις πανικού εμφανίζονται απροσδόκητα  συχνά δε ως «κρίσεις πανικού περιορισμένων συμπτωμάτων» και, τουλάχιστον αρχικά, δε συνδέονται με συγκεκριμένες καταστάσεις.  

• Μερικές φορές εμφανίζονται ακόμα και κατά τη διάρκεια του ύπνου (στάδια 2&3) ή σε φάσεις χαλάρωσης, γεγονός που υποδεικνύει βιολογική ευαλωτότητα: «νυχτερινές κρίσεις πανικού»

Σχετικά με την αντίδραση του ασθενή σε αυτά:

• Διακατέχεται από άγχος προσμονής, το οποίο θέτει το αυτόνομο νευρικό σύστημα σε ετοιμότητα και ευοδώνει την επόμενη κρίση

• Μπορεί να αρχίσει να αποφεύγει τις καταστάσεις κάτω από τις οποίες εμφανίστηκε η κρίση και να αναπτύξει αγοραφοβία.

 

 

Αιτιοπαθογένεια:

• Κληρονομικότητα: Οι συγγενείς έχουν έως 20πλάσιο κίνδυνο να νοσήσουν. Κληρονομησιμότητα: 70%

• Υπερευαισθησία του βιολογικού συστήματος συναγερμού στα επίπεδα γαλακτικού και CO2,  προκαλεί υπέρπνοια που οδηγεί σε αναπνευστική αλκάλωση, με συνέπεια συμπτώματα όπως ζάλη, αιμωδίες, προκάρδιο άλγος.

• Αυτόνομο νευρικό σύστημα: σε ορισμένους ασθενείς παρατηρείται αυξημένη διεγερσιμότητα του συμπαθητικού, αργή προσαρμογή σε επαναλαμβανόμενα ερεθίσματα και υπερβολική αντίδραση σε ερεθίσματα μέτριας έντασης.

 

Συννοσηρότητα:

• Κατάθλιψη: 60% εμφανίζουν κάποια στιγμή κατάθλιψη, 30 – 60% των καταθλιπτικών ασθενών, αναπτύσσουν κάποια στιγμή διαταραχή πανικού.

• Κατάχρηση αλκοόλ (30%) και ΒΕΝΖΙΔΙΑΖΕΠΙΝΩΝ!!! σε μία προσπάθεια αυτοΐασης.

• Σωματικές παθήσεις και καταστάσεις: καρδιακή νόσος (25% των καρδιοπαθών πληρούν τα κριτήρια για διαταραχή πανικού), υπέρταση, κάπνισμα, άσθμα, ευερέθιστο έντερο, κεφαλαλγίες (κυρίως ημικρανίες)

 

Πορεία και πρόγνωση:

• Η πρόγνωση είναι γενικά καλή, λόγω αποτελεσματικών θεραπειών

• Η πορεία είναι χρόνια με διακυμάνσεις στην ένταση και τη διάρκεια των συμπτωμάτων.

• Η ποιότητα ζωής είναι παρόμοια με την κατάθλιψη, και χειρότερη από ορισμένες παθολογικές νόσους

• Πιθανό να επιπλακεί με κατάθλιψη (60%), αυτοκτονικότητα και κατάχρηση αλκοόλ ή/και ηρεμιστικών

• Αυτοκτονικότητα:

- 18 ΦΟΡΕΣ!!! συχνότερη η απόπειρα  σε άτομα που είχαν κάποτε διαταραχή πανικού

o αυτοκτονία.

• 3 φορές πιο συχνή σε άτομα με αμιγή διαταραχή πανικού

• 8 φορές πιο συχνή σε άτομα με διαταραχή πανικού και κατάθλιψη

• Οι ασθενείς κάνουν συχνή χρήση υπηρεσιών υγείας. Πρόκειται για την αγχώδη διαταραχή που συναντάται συχνότερα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας και πολλές φορές λόγω έλλειψης ψυχιατρικής κουλτούρας των ιατρών άλλων ειδικοτήτων  ο ασθενής φτάνει να εξαρτάται αποκλειστικά από τη χρήση βενζοδιαζεπινών  χωρίς ουσιαστική φαρμακευτική θεραπεία και ψυχοθεραπευτική προσέγγιση με περαιτέρω καταστροφικές συνέπειες στον ψυχισμό του αλλά και γενικά στη ζωή του.